Θρακική Ιστορία

Άγνωστες ιστορικές πτυχές ΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ (1941-1945) Διακρίθηκαν για τον ηρωϊσμό τους και στην Κορέα

Δημοσιεύουμε αποσπάσματα από άρθρο που περιέχεται στο περιοδικό «Εθνική Αντίσταση», το οποίο εκδίδεται στη Δράμα και μας αποστέλλεται δωρεάν. Τα στοιχεία του άρθρου είναι από το βιβλίο του Βασίλη Χατζηθεοδωρίδη «Η κατοχή στην αν. Μακεδονία – Θράκη (1941 – 1945)». Πρόκειται για την εθελοντική εισχώρηση στις τάξεις των Εθνικών Αντάρτικων Ομάδων, Πομάκων από τη νότια Βουλγαρία που συντάχθηκαν με τους αντάρτες και πολέμησαν το βουλγαρικό στρατό που κατέλαβε την Μακεδονία και τη Θράκη.



Σε προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας μας (φ.56) είχαμε αναφερθεί με πρωτοσέλιδο αφιέρωμα στη συμμετοχή Πομάκων στις τάξεις του ΕΛΑΣ στη Θράκη και στα κείμενα του τούρκου αντιστασιακού Μιχρί Μπελί που ως πραγματικός δημοκράτης αναγνώριζε απερίφραστα την ύπαρξη Πομάκων, Αλεβιτών και Ρωμά. Ακολουθούν αποσπάσματα από το άρθρο:


«Από το Νοέμβριο του 1943, από τα νότια σύνορα της Βουλγαρίας, όπου κατοικούν, βοηθούν ένοπλοι και άοπλοι τις ανταρτικές ομάδες στην Α.Μ.Θ. Ο Γενικός Αρχηγός και όλοι οι καπεταναίοι και αντάρτες, έχουν πάντα να πουν ένα καλό λόγο για τους Πομάκους συνεργάτες και συμπολεμιστές από το Στρυμώνα ως τον Έβρο.

Κατηγορία: 
Θρακική Ιστορία

1821: Η Επανάσταση των Ηρώων Η αθυροστομία στην υπηρεσία του Αγώνα Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης και οι... Κοζάκοι!

Αποφασίσαμε το φετινό αφιέρωμα στην επανάσταση του 1821, να είναι λίγο…αθυρόστομο, ελπίζοντας παρόλα αυτά ότι οι νοήμονες αναγνώστες μας δεν θα παρασυρθούν από μικροαστικά ανακλαστικά και την ψευδο-ηθική των υποκριτών, αλλά θα αντιμετωπίσουν την αθυροστομία του μεγάλου ήρωα Γεώργιου Καραϊσκάκη (στον οποίο θα αναφερθούμε) ως έκφραση πνεύματος ελευθερίας και αποτίναξης του οθωμανικού ζυγού, από τον οποίο εμείς οι Πομάκοι δεν έχουμε απελευθερωθεί ακόμα.

Μόνο εάν δούμε τον ποταμό βρισιών που εκστόμιζε ο μεγάλος Ήρωας, μέσα στο πλαίσιο των συνθηκών που βίωνε και της τυραννικής καταπίεσης, θα τον δικαιολογήσουμε και θα τον απολαύσουμε.

Την 1ην Ιουλίου 1823 ο Μαχμούτ πασάς έστειλε στον Γ. Καραϊσκάκη την παρακάτω επιστολή, δίνοντάς του διορία 15 ημερών, για να προσκυνήσει:

«Με αποκαλούν Μαχμούτ πασά Σκόδρα. Είμαι πιστός, τίμιος. Το στράτευμά μου το περισσότερον σύγκειται από Χριστιανούς. Εδιορίσθην από τον Σουλτάνον να ησυχάσω τους λαούς. Δεν θέλω να χύσω αίμα. Μη γένοιτο. Όποιος θέλει να είναι με εμένα, πρέπει να είναι πλησίον μου. Όποιος δεν θέλει ας καρτερεί τον πόλεμό μου. Δέκα πέντε ημέρας σας δίδω καιρόν να σκεφτείτε».

Ο Καραϊσκάκης αφού διάβασε το τελεσίγραφο του πασά του απάντησε αμέσως με το δικό του ιδιαίτερο τρόπο:

Κατηγορία: 
Θρακική Ιστορία

Εθνολογικά στοιχεία για τις γειτονιές της Ξάνθης. Οι Πομάκοι, το Αχριάν μαχαλά και οι άλλοι

Το Αχριάν μαχαλά είναι μία συνοικία της Ξάνθης, η οποία σήμερα βρίσκεται εκεί που υπάρχει η λεγόμενη Παλιά Πόλη και συνεχίζει μέχρι τις υπώρειες του βουνού.

Από τα παλιά χρόνια κατοικούνταν από γηγενείς Πομάκους, και μάλιστα υπήρχε ξεχωριστό νεκροταφείο όπου θάβονταν οι νεκροί των πομάκικων οικογενειών. Η συνοικία χτίστηκε από Ηπειρώτες τεχνίτες για αυτό και τα σπίτια «μοιάζουν» με κατοικίες που συναντάμε σε πολλά μέρη της Ηπείρου, ως και την Αλβανία. Το Αχριάν μαχαλά ήταν χτισμένο αμφιθεατρικά και υπήρχε στην είσοδο του από το βουνό τελωνείο. Οι δρόμοι ήταν στενοί για να μην μπορούσαν να περνάνε τα κάρα και έτσι να αποφεύγουν το τελωνείο.

Η εφευρετικότητα των Πομάκων τους ανάγκαζε να κατεβαίνουν τη νύχτα με τα γαϊδουράκια τους στα οποία κουβαλούσαν κάρβουνα και ξύλα πριν ξημερώσει για να μην ανοίξει το τελωνείο και έτσι περνούσαν μέσα από το Αχριάν μαχαλά. Το τελωνείο έκλεισε το 1939 από τον Μεταξά.

Κατηγορία: 
Θρακική Ιστορία

« Οι Τούρκοι ηγάπων εκείνους εκ των Ελλήνων…» ΘΡΑΚΗ: ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΤΟ 1821 Έλληνες ή, Ελληνόφωνοι;

Παραθέτουμε προς προβληματισμό των αναγνωστών μας, ένα μικρό απόσπασμα από τα Απομνημονεύματα του αγωνιστή του 1821 Φωτάκου Χρυσανθόπουλου.

Οι ραγιάδικες οθωμανοπρεπείς συμπεριφορές στη Θράκη ανθούν και βασιλεύουν μέχρι σήμερα. Αν ζούσε ο Φωτάκος θα είχε πολλά να γράψει για πολιτικούς και αυτοδιοικητικούς, κάθε αποχρώσεως, που ξεπουλούν την Ελλάδα για να επιβραβεύονται με τουρκικές ψήφους ή για ένα έπαινο ή μια φωτογραφία στα τουρκοπληρωμένα έντυπα, για Έλληνες, οι οποίοι συνεργάζονται με τους νεο-Οθωμανούς, για Έλληνες ή ακριβέστερα Ελληνόφωνους, οι οποίοι προσκυνούν και υπηρετούν τους Τούρκους και το τουρκικό προξενείο Κομοτηνής με χίλιους δυο φανερούς ή κρυφούς τρόπους, με ανιχνεύσιμες ή μη, συμπεριφορές.

Κατηγορία: 
Θρακική Ιστορία

Αναφορά του Στυλιανού Γονατά στους Πομάκους και στη Θράκη. Τους διακρίνει από Βούλγαρους και Τούρκους

Το 1907, την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα, ο Στυλιανός Γονατάς, αξιωματικός του ελληνικού στρατού, στάλθηκε στην Αδριανούπολη προκειμένου να οργανώσει τον ελληνισμό της περιοχής.

Κατά πάγια συνήθεια της οργάνωσης του Μακεδονικού Αγώνα που επέβαλε ο ηγέτης και οργανωτής του, πρέσβης Λάμπρος Κορομηλάς, οι νέοι αξιωματικοί που ανέβαιναν από τη νότια Ελλάδα στο βορρά, έπρεπε να συντάξουν εθνολογικούς χάρτες της περιοχής δράσης τους. Έτσι, ο Γονατάς μελέτησε και έκανε και ο ίδιος έρευνες στο βιλαέτι της Αδριανούπολης για να συντάξει τον εθνολογικό της χάρτη. Το βιλαέτι της Αδριανούπολης περιλάμβανε περιοχές της Ανατολικής Θράκης (εκτός Κωνσταντινούπολης που αποτελούσε ξεχωριστό βιλαέτι), των τριών σημερινών νομών της ελληνικής Θράκης και περιοχών της νότιας Βουλγαρίας (βόρεια Θράκη).

Κατηγορία: 
Θρακική Ιστορία

Ορολογίας άθλοι! Περί δυτικής Θράκης και άλλων τινών ονομασιών. Η Περιφέρεια … Θράκης και Ανατολικής Μακεδονίας

Μουσείο της Λωζάνης στο Καραγάτς (παλιά Ορεστιάδα)Ονομάτων Επίσκεψις, αρχή σοφίας…Πού βρίσκεται σήμερα αυτή η σοφία; Ποιος την εκπάτρισε από τη Θράκη; Ζούμε σε ένα τόπο, στόχο της Τουρκίας, όπου η οικονομική και πολιτική της επιρροή γιγαντώνεται και οι εκλεγμένοι βουλευτές, δήμαρχοι κλπ κλπ, είτε διακατέχονται από αντικειμενική πνευματική ανικανότητα αντίληψης των εξελίξεων, είτε τις αντιλαμβάνονται αλλά με πρόστυχο τρόπο τις αποσιωπούν, τις εκλογικεύουν, ακόμα και τις εκμεταλλεύονται για το προσωπικό τους πολιτικό και οικονομικό συμφέρον.
 
Ως σύνολο, όχι μόνο δεν αντιλαμβανόμαστε τους κινδύνους που εγκυμονεί η πολυεπίπεδη εισβολή της Τουρκίας στη Θράκη, αλλά είμαστε ανίκανοι ακόμα και να ονοματίσουμε ορθά αυτή την περιοχή.
 
Συχνότατα και ανοήτως, υιοθετούμε τον όρο Δυτική Θράκη με όλο το συμβολικό-αλυτρωτικό φορτίο που φέρει στην τουρκική βιβλιογραφία και στον καθημερινό κυρίαρχο πολιτικό λόγο. Η τουρκική πλευρά ποτέ δεν θα χρησιμοποιήσει τον όρο Θράκη, χωρίς τον γεωγραφικό προσδιορισμό «δυτική». Είναι ένα τρόπος για να αποφύγει τον εθνικό προσδιορισμό της περιοχής, ως ελληνικής. Στο θέμα θα αναφερθούμε μελλοντικά αναδεικνύοντας πολλές πτυχές του. 
 
Τα περί Τούρκων της Θράκης που χρησιμοποιούν οι ίδιοι οι χριστιανοί, είναι επίσης μία σοβαρή παραποίηση της, αλήθειας αλλά και προσβολή προς εμάς τους Πομάκους. Πολλοί χριστιανοί συμπολίτες, μετά από τόσες δεκαετίες, συνεχίζουν να μας ταυτίζουν με τους Τούρκους. Γιατί μετά παραπονιούνται όταν οι ίδιοι οι Τούρκοι θέλουν να μας εκτουρκίσουν; Δεν έχει προηγηθεί ο εκτουρκισμός μας μέσα στη συνείδηση των ιδίων των χριστιανών;
Κατηγορία: 
Θρακική Ιστορία

ΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΟΜΑΚΙΚΗ ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΞΑΝΘΗΣ (ΑΧΡΕΝ ΜΑΧΑΛΑ) ΚΑΙ ΟΙ ΚΟΚΟΡΟΜΑΧΙΕΣ ΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ

Ιμάμ ΑχμέτΤελευταία διαβάζουμε στον ελληνόφωνο και τουρκόφωνο τύπο της Ξάνθης, τις αλληλοκατηγορίες και καταγγελίες μεταξύ του Δημάρχου Ξάνθης, του βουλευτή Ξάνθης κ. Τσετίν Μάντατζη και του ψευτομουφτή Ξάνθης Αχμέτ Μετέ. Ο λόγος για το νεκροταφείο στην Πομάκικη συνοικία Ξάνθης [Αχρέν Μαχαλά] όπου ο Δήμος Ξάνθης ξεκίνησε χωματουργικές εργασίες. Στον χώρο αυτό θάβονταν οι εκτελεσθέντες, οι απαγχονισμένοι, αυτοί που δεν λουζόταν και στους οποίους δεν γινόταν τελετή κηδείας σύμφωνα με το ισλαμικό δόγμα επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας, που αργότερα χρησιμοποιήθηκε από τον ελληνικό στρατό, με τελευταίο εκτελεσθέντα κάποιον Κερήμ Σαλή ή Αλή, στη χαράδρα της Παλιάς Χρύσας, από τους Μάϊδες [την εθνοφρουρά] το έτος 1949. Η ατζαμοσύνη [πολιτικό σώου] των παραπάνω σε ένα απλό ζήτημα μπορεί να πυροδοτήσει επικίνδυνες καταστάσεις. Είναι άξιον περιέργειας γιατί ο στρατός και η αστυνομία δεν ανοίγουν το αρχείο τους και να αποκαταστήσουν την αλήθεια. Στο χώρο αυτό υπήρχε μία μαρμάρινη επιγραφή, με Οθωμανική γραφή και αφαιρέθηκε κατά την πονηρή εποχή του έτους 1954 και έγραφε:
 
 
Ey sual eden ölümün tefsiri ölümdür

 
Sana tefsir ettim eğer akıl erdirirsen

 
O ki ruh sahibidir işte o ölüdür

 
Ölü ise ancak kabre götürülür

 
Η μετάφραση της επιγραφής:
Κατηγορία: 
Θρακική Ιστορία

ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΕΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ Μέρος 2o : Αρβανίτες, Κρητικοί, μουσουλμάνοι Εβραίοι

Εχίνος, Πομακικό χωριό με κατοίκους και Αρβανίτικης ή Κρητικής καταγωγήςΣτο φύλλο 48 της Ζαγάλισα αναφέραμε τις κύριες μουσουλμανικές μειονότητες του ν. Ξάνθης. Στο παρόν φύλλο, θα αναφέρουμε συμπληρωματικά στοιχεία τόσο για τις μειονοτικές ομάδες που αναφέραμε όσο και για κάποιες άλλες που παραλείψαμε. Οι Πομάκοι ξεχωρίζουν από τις άλλες μειονοτικές ομάδες πρώτα απ’ όλα από την γλώσσα τους, τα πομακικά.
 
Οι τουρκόφωνοι Τσιτάκ από τους τουρκόφωνους Κιρτζαλήδες (Γκατζάληδες ή Γιολλούτς) έχουν χαρακτηριστική διαφορά τα επώνυμα τους. Οι Τούρκοι, όπως είχαμε γράψει σε προηγούμενα φύλλα μας, με νόμο του 1934 απέκτησαν με τη βία επώνυμα στην Τουρκία προκειμένου να ομογενοποιήσουν τις διάφορες εθνότητες, απομεινάρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αυτό όμως δεν ίσχυσε στην Ελλάδα για τους τουρκόφωνους Τσιτάκ οι οποίοι χρησιμοποιούν το όνομα του πατέρα σαν επώνυμο προσθέτοντας σε αυτό και τη λέξη Ογλού αντί του Οθωμανικού ίμπν ή κερημέ που σημαίνει γιός ή θυγατέρα αντίστοιχα. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται στα χωριά του κάμπου της Ξάνθης, όπου ο πατέρας, ο γιος και ο εγγονός έχουν τελείως διαφορετικά επώνυμα με μόνη σταθερή προσθήκη το Ογλού. Ενώ, αντίθετα, οι Κιρτζαλήδες (Γκατζάληδες) έχουν όλοι χαρακτηριστικά επώνυμα που δεν συναντάμε σε άλλη ομάδα μουσουλμανικής μειονότητας στο νομό Ξάνθης όπως Μεστάν, Κοτσάν, Χατζίκ, Εμίρ, Γιεσήρ, Πιλέ, Τουρούτ, Κούρτ, Χιούτ, Χίντ κ.τ.λ. Οι Κιρτζαλήδες έχουν το παρατσούκλι Γκατζάληδες επειδή το γράμμα «Κ» το προφέρουν σαν «Γ» και αντίστροφα.
 
Πέραν των ομάδων που αναφέραμε παραπάνω, υπάρχουν και άλλες μουσουλμανικές ομάδες, μικρότερες σε πληθυσμό. Μία από αυτές είναι οι Αρβανίτες, που έχουν εγκατασταθεί από παλιά στα Πομακοχώρια και αναμείχθηκαν με εμάς τους Πομάκους. Συγκεκριμένα στο χωριό Γοργόνα υπάρχει ολόκληρος αρβανίτικος μαχαλάς, και ακόμη στον Εχίνο και στις Θέρμες, οι οποίοι και διατηρούν τα επώνυμά τους.

Κατηγορία: 
Θρακική Ιστορία

Η ΒΡΑΧΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΜΙΘΡΑ ΣΤΙΣ ΘΕΡΜΕΣ

Η βραχογραφία του Μίθρα στις Κάτω ΘέρμεςΤα Πομακοχώρια των Θερμών για τους αρχαιολόγους και τους μελετητές της ιστορίας είναι γνωστά και για την περίφημη βραχογραφία του αρχαίου θεού Μίθρα, η οποία βρίσκεται σε ύψωμα στα αριστερά του δρόμου μετά τις Κάτω Θέρμες. Το ανάγλυφο είναι χαραγμένο πάνω σε βράχο ενώ υπολογίζεται ότι έγινε μεταξύ του τέλους του 2ουκαι των αρχών του 3ου αιώνα μ.X.. Η βραχογραφία δείχνει τον θεό Μίθρα να σκοτώνει έναν ταύρο.
 
Η ιστορική της αξία είναι μεγάλη καθώς αποτελεί μία επιπλέον απόδειξη για το ότι η περιοχή των βουνών της Ροδόπης κατοικούνταν στα αρχαία χρόνια από θρακικά φύλα και πιο συγκεκριμένα από τους Αγριάνες (που αργότερα πολέμησαν μαζί με το Μέγα Αλέξανδρο). Κατά συνέπεια, συνδέει τους Πομάκους με τους προγόνους τους, τους αρχαίους Αγριάνες.
 
Σύμφωνα με τις ιστορικές μαρτυρίες πολλά αρχαία θρακικά φύλα είχαν πολεμιστές που κατατάχθηκαν στο ρωμαϊκό στρατό. Σε αρχαίες επιγραφές που βρέθηκαν σε όλη τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, Θράκες πολεμιστές συμμετείχαν στους πολέμους των ρωμαϊκών λεγεώνων. Σε αυτούς τους πολέμους η κατάκτηση ανατολικών εδαφών από τους Ρωμαίους, έφερε σε γνωριμία τις ρωμαϊκές λεγεώνες με τη λατρεία του περσικού θεού Μίθρα. Οι στρατιώτες ασπάστηκαν τη λατρεία αυτή και την μετέφεραν στην Ευρώπη, στους τόπους καταγωγής τους. Έτσι, αρχαίοι Αγριάνες, που είχαν καταταχθεί στο ρωμαϊκό στρατό, γυρνώντας στην πατρίδα τους, στην περιοχή των σημερινών Θερμών, έφεραν μαζί τους και την αρχαία αυτή λατρεία.
Κατηγορία: 
Θρακική Ιστορία

ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΕΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΞΑΝΘΗΣ.

Κιρτζαλήδες, Τσιτάκ, Αφρικανοί και άλλοι…

Ιμάμ ΑχμέτΟι Πομάκοι στο νομό Ξάνθης αποτελούν την πλειοψηφία του μουσουλμανικού πληθυσμού καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος της ορεινής περιοχής, ενώ έχουν κατέβει χιλιάδες στην πόλη της Ξάνθης και τα πεδινά χωριά. Υπάρχουν όμως και άλλες, άγνωστες, μειονοτικές ομάδες, που έχουν επιφανειακά χαθεί κάτω από την ομπρέλα του εκτουρκισμού. Σήμερα, για πρώτη φορά η Ζαγάλισα θα τις παρουσιάσει, με συνοπτικό τρόπο, στο ευρύ κοινό.
 
Το Κιρτζαλίδικο χωριό ΠίλημαΞεκινώντας από τα βόρεια του νομού Ξάνθης έχουμε τους Κιρτζαλήδες, λαό μικρασιατικής καταγωγής που μετέφεραν οι Οθωμανοί πριν από αιώνες από τη Μικρασία στο Κίρτζαλι της Βουλγαρίας. Εκεί απέκτησαν την φήμη φοβερών ληστών που λυμαίνονταν την περιοχή. Με τη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (1878) και τη δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας, μεταφέρθηκαν από τους Οθωμανούς στα βουνά της Ροδόπης. Σήμερα κατοικούν στους ν. Ξάνθης και Ροδόπης. Όσον αφορά τη Ξάνθη, πρωτοκατοίκησαν στα χωριά που βρίσκονται μετά την Κοττάνη δίπλα στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και πιο συγκεκριμένα στον Κούνδουρο, το Λυκότοπο, τον Τσαλαπετεινό, το Θεοτοκάτο, τα Γιαννωτά, το Δουργούτι, ενώ το Πολύσκιο είναι ξεχωριστή περίπτωση, αφού είναι το μοναδικό χωριό όπου κατοικούσαν μαζί με Πομάκους. Κατεβαίνοντας προς την Ξάνθη τους βρίσκουμε στα χωριά Ισαία, Πίλημα, Γέρακα και Εύμοιρο. Οι Κιρτζαλήδες αργότερα μετανάστευσαν στην πόλη της Ξάνθης και σε πεδινά χωριά όπως το Σέλερο και τα Σήμαντρα. Είναι εμφανέστατη η ανθρωπολογική τους διαφορά με τους τουρκοφανείς του κάμπου, ιδίως με εκείνους του νομού Ροδόπης: Οι Κιρτζαλήδες είναι μαυριδεροί στην όψη και συνήθως κοντοί ενώ οι κάτοικοι π.χ. των Μιράνων στη Ροδόπη είναι άσπροι στην όψη.

Κατηγορία: 
Θρακική Ιστορία

Σελίδες

Εγγραφή στο Θρακική Ιστορία