Πομακική Ιστορία

ΟΙ ΚΟΥΜΑΝΟΙ ΩΣ …ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΟΥΓΓΡΩΝ, ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ, ΤΟΥΡΚΩΝ!

Ο τουρκικός εθνικισμός μη μπορώντας να βρει μια πειστική θεωρία καταγωγής των Πομάκων από τους Τούρκους, κατέφυγε στα ιστορικά παραμύθια και έτσι προωθεί τη θεωρία της καταγωγής των Πομάκων από τους Πετσενέγους και τους Κουμάνους. Παραδόξως, αρέσκονται οι Τούρκοι εθνικιστές και οι γενίτσαροί τους να αποδίδουν την καταγωγή των Πομάκων σε βαρβάρους.

Για το θέμα των Πετσενέγων έχουμε γράψει παλιότερα στη Ζαγάλισα (φ. 43, 71) γελοιοποιώντας τα τουρκικά επιχειρήματα. Πρόκειται για τουρκικό λαό βαρβάρων που έμεινε στην ιστορία για τις σφαγές και τις καταστροφές και που τελικά, όσα από τα μέλη του δεν σκοτώθηκαν στις συγκρούσεις με τη Βυζαντινή αυτοκρατορία και άλλους λαούς, εγκαταστάθηκαν στην Ουγγαρία και έγιναν χριστιανοί.

Παρακολουθώντας διαλόγους στο διαδίκτυο αλλά και άρθρα σε τουρκικές εθνικιστικές εφημερίδες βλέπουμε ότι η πλειοψηφία όσων επιτίθενται στους Πομάκους, υποστηρίζουν με πάθος την δήθεν καταγωγή των Πομάκων από τους Κουμάνους. Το παραμύθι με τους Πετσενέγους άρχισε να ξεφτίζει και μέσα στην Τουρκία. Για το λόγο αυτό θα ασχοληθούμε με το ... κουμανικό τουρκικό παραμύθι!

Οι Κουμάνοι ως ασιατικό φύλο

Κατηγορία: 

Ο ΤΕΚΕΣ ΤΟΥ ΜΠΟΥΝΤΑΛΑ ΧΟΤΖΑ ΣΤΙΣ ΘΕΡΜΕΣ. Πως τουρκοποιήθηκαν οι αλεβίτες στην Ξάνθη

Σύμφωνα με προφορική παράδοση που διέσωσαν οι γέροντες Πομάκοι της περιοχής Θερμών Ξάνθης, ο Μπουνταλά Χότζα ήταν Αλεβίτης σεΐχης, προερχόμενος από τη Βουλγαρία, και εκείνος που διέδωσε το αλεβιτικό ισλάμ στην περιοχή των Θερμών. Το πραγματικό του όνομα ήταν Οσμάν και του γιου του Ιζέτ. Ο Οσμάν και ο Ιζέτ είναι θαμμένοι στον τεκέ μαζί με ένα ακόμη άτομο του οποίου δεν γνωρίζουμε το όνομα. Δυστυχώς, με τη βουλγαρική κατοχή στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, οι Βούλγαροι κατακτητές πήραν το αρχείο του τεκέ και έτσι χάθηκαν πολύτιμα στοιχεία για την ιστορία του.


Σύμφωνα με την παράδοση το χωριό Κίδαρι ήταν το πρώτο μέρος όπου εγκαταστάθηκε ο Χότζας και ξεκίνησε τη διδασκαλία του Αλεβιτισμού. Πάνω στα θεμέλια του τεκέ, που κατεδαφίσθηκε με την επικράτηση του σουνιτισμού, είναι χτισμένο το τζαμί του χωριού. Ο δεύτερος τεκές που διατηρείται στην ευρύτερη περιοχή βρίσκεται στο χωριό Πολύσκιο.


Για το Μπουνταλά Χότζα υπάρχει και ο θρύλος ότι σε μάχη στη Βουλγαρία, στη θέση Ντλέγκα Οσόικα, αυτός εμφανίστηκε κρατώντας ένα “βιλάτσς” (εργαλείο αλωνισμού) και βοήθησε όσους Πομάκους από τις Θέρμες πολεμούσαν να πάρουν την νίκη.

Κατηγορία: 

Επιτέλους! Συνέδριο για τους Πομάκους στην Κομοτηνή Προσδοκίες για ανακάλυψη της αλήθειας

Με ενδιαφέρον και ικανοποίηση πληροφορηθήκαμε την έναρξη των προετοιμασιών για τη διοργάνωση τριήμερου διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου με θέμα: «ΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ: ΠΟΛΥΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ» από το Εργαστήριο Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και το Εργαστήριο Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στην Κομοτηνή το Μάρτιο του 2017.

Στόχος του συνεδρίου είναι η πολυ-επιστημονική (λαογραφία, ανθρωπολογία, ενδυματολογία, ιστορία, γλωσσολογία, αρχαιολογία, δημογραφία, γεωγραφία, οικολογία) και διεπιστημονική μελέτη της παρουσίας και προέλευσης των Πομάκων στον ευρύτερο χώρο της Θράκης, διαχρονικά και συγχρονικά. Στο συνέδριο θα εξεταστούν αντικείμενα όπως: ιστορία, αρχαιολογία, εθνογενετικά χαρακτηριστικά και μοριακή βιολογία, γεωγραφία και περιβάλλον, γλώσσα, λαογραφία (όλα τα θέματα της λεγόμενης «παραδοσιακής» και της σύγχρονης λαογραφίας, διαχρονικά ή συγχρονικά), θρησκεία, και θα περιληφθούν επίσης εθνοαρχαιολογικές και ανθρωπολογικές προσεγγίσεις.

Κατηγορία: 

Ο ΜΙΧΡΙ ΜΠΕΛΙ, ΤΑ ΠΟΜΑΚΟΧΩΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ Μια απάντηση στον Μουσταφά Τσολάκ.

Με άρθρο του (28.4.16) στον Παρατηρητή της Θράκης, ο Μουσταφά Τσολάκ (κατά το ήμισυ πομακικής καταγωγής από το χωριό Σαρακηνή ν. Ροδόπης), «διεθνιστής» και «αντιεθνικιστής» κατά δήλωσή του, εκδότης της εφημερίδας Barikat και μέλος της Λαϊκής Ενότητας (ΛΑΕ) του Παναγιώτη Λαφαζάνη, αναφέρει τον Τούρκο αριστερό Μιχρί Μπελί (καπετάν Κεμάλ) για να … αποδείξει ότι δεν υπάρχουν Πομάκοι! Η πομάκικη ταυτότητα, κατά τον Τσολάκ, (αλλά και κατά τον Κωστόπουλο από τους Ιούς της Ελευθεροτυπίας και τους Τούρκους εθνικιστές) είναι κατασκεύασμα του … αστικού ελληνικού κράτους το οποίο … έγραψε βιβλία, ίδρυσε συλλόγους και άλλα πολλά ευφάνταστα γελοία. Το άρθρο, γραμμένο στα ελληνικά, απευθύνεται στο ελληνόφωνο κοινό της πόλης με προφανή στόχο να διαστρεβλώσει την αλήθεια και να ανακόψει το γιγαντούμενο κύμα ευαισθησίας μεταξύ των χριστιανών συμπολιτών μας.

Φαίνεται, πως ο Τσολάκ δεν έχει διαβάσει ούτε μία σελίδα (ασυγχώρητο για αρθρογράφο) από τα απομνημονεύματα του Μιχρί Μπελί, τα οποία είχαμε παλαιότερα παρουσιάσει στη Ζαγάλισα. Εκεί, σε όλο το βιβλίο του Μπελί, που αναφέρεται στο κομμάτι του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα που διεξήχθη στα ορεινά της Θράκης, οι κάτοικοι των ορεινών χωριών αποκαλούνται ως ΠΟΜΑΚΟΙ, ενώ δηλώνεται απερίφραστα και η ύπαρξη των Ρωμά και των Αλεβιτών. Ο Μιχρί Μπελί, που πολέμησε το ελληνικό αστικό κράτος δεν είχε κανένα συμφέρον να αποκαλεί τους κατοίκους των ορεινών ως Πομάκους. Φανταζόμαστε ότι δεν τον … πλήρωσε το ελληνικό κράτος για να κατασκευάσει στο βιβλίο του μία πλαστή ταυτότητα! Απλά, ο άνθρωπος ως ειλικρινής αριστερός, συνομιλώντας με τους κατοίκους, περιέγραψε την αλήθεια, όχι μόνο στα Απομνημονεύματά του αλλά και μπροστά στον τηλεοπτικό φακό (βλ. και εκπομπή της ΕΤ3 και το ντοκιμαντέρ του Φώτου Λαμπρινού «Καπετάν Κεμάλ») και αποκαλούσε τους Πομάκους ως Πομάκους. Φανταζόμαστε ότι και ο παππούς του Τσολάκ που καταγόταν από τη Σαρακηνή (Σαρατζίνα στα … πομακικά) και συμπολέμησε με τον Μπελί μιλούσε και εκείνος πομακικά και με βάση αυτόν και τους συγχωριανούς του ο Μπελί έγραψε για τους Πομάκους συμπολεμιστές του. Τρίζουν τα κόκκαλα του Μπελί με τους εν Ελλάδι αριστερούς, οι οποίοι έχουν ιδεολογικά προσβληθεί από τον ιό του τουρκικού εθνικισμού.

Κατηγορία: 

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ Η τουρκοποίηση των πομακικών επιθέτων και ο ψευτομουφτής Ξάνθης Αχμέτ Πατίνκοφ (Μετέ)

Το 1923 ήρθαν διωγμένοι από την Τουρκία στην Ελλάδα πολλοί αντικεμαλιστές δάσκαλοι, 150 περίπου τον αριθμό. Ένας από αυτούς που έμεινε μόνιμα στη χώρα μας ήταν ο Χαφούζ Ρασσάτ, που δίδαξε στην Κομοτηνή, στον Εχίνο και στο Ωραίον. Μάλιστα στο Ωραίον διεξαγόταν τότε ο πόλεμος κεμαλιστών – αντικεμαλιστών μέσα στα δύο τζαμιά. Στο κεντρικό τζαμί διδάσκονταν το κεμαλικό αλφάβητο, σύμφωνα με τις κεμαλικές μεταρρυθμίσεις που είχαν γίνει στην Τουρκία από τον Μουσταφά Κεμάλ, και στο δεύτερο τζαμί διδάσκονταν η παλιά γραφή των παλαιομουσουλμάνων με τον Χαφούζ Ρασσάτ.


Το 1954 – 55, η Ελλάδα ακολούθησε μια ολέθρια πολιτική τουρκοποίησης των μειονοτήτων της ελληνικής Θράκης. Ακολουθώντας μια ανόητη φοβία για τον βουλγαρικό κομμουνιστικό «κίνδυνο» έριξε τους Πομάκους στην αγκαλιά της Τουρκίας.

Κατηγορία: 

ΕΝΑΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΣ ΠΟΝΤΙΟΣ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ

Ομιλία του Ομέρ Ασάν στην Ξάνθη. Αναφορές στους Πομάκους.

Μια ξεχωριστή ομιλία διεξήχθη την Παρασκευή, 6 Δεκεμβρίου 2013, στην Ξάνθη, από το Σύλλογο Ποντίων Ξάνθης, αφού μίλησε ένας από τους πρωτοπόρους των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, ο Ομέρ Ασάν. Είναι ο πρώτος μουσουλμάνος της Τουρκίας που είχε το θάρρος όχι μόνο να δηλώσει Πόντιος, αλλά και να εκδώσει το 1996 βιβλίο στο οποίο μιλάει για την καταγωγή του («Pontos Kültürü» – «Η Κουλτούρα του Πόντου»).

Μετά την προσφώνηση του Ομέρ Ασάν, προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ, που σκηνοθέτησε ο ίδιος, με τίτλο «Που πας αδελφέ; Μια ιστορία αποχωρισμού» και το οποίο αναφέρεται στην ανταλλαγή των ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών το 1923, μετά την συνθήκη της Λωζάννης.

Το ντοκιμαντέρ είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για το πομακικό θέμα αφού ακούστηκαν μαρτυρίες από Τούρκους και Έλληνες πρόσφυγες για τους πομακικούς πληθυσμούς που έφυγαν από τα ορεινά Πομακοχώρια της Δράμας και διασκορπίστηκαν σε διάφορα μέρη της Τουρκίας.

Κατηγορία: 

ΕΠΙΣΗΜΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΜΑΚΟΥΣ

Αναφορά του μακεδονομάχου Αλέξανδρου Μαζαράκη – Αινιάν


Ο μακεδονομάχος (και μετέπειτα στρατηγός και ακαδημαϊκός) Αλέξανδρος Μαζαράκης – Αινιάν στα «Απομνημονεύματα» του, γράφει για την περίοδο κατά την οποία ως νεαρός αξιωματικός ανέβηκε στη Μακεδονία (1905) για να συμμετάσχει στον Μακεδονικό Αγώνα.


Είναι γνωστό ότι μόλις το 1904 και ενώ κινδύνευε να χαθεί η Μακεδονία, η ελληνική κυβέρνηση εξαναγκάστηκε, από την εθνική δράση του Γερμανού Καραβαγγέλη και από την κοινή γνώμη του ελεύθερου ελληνικού κράτους, να συμμετάσχει στον αγώνα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας.
Έτσι, αποφάσισε να στείλει, ως αρχηγό του Αγώνα, στη Θεσσαλονίκη τον πρέσβη Λάμπρο Κορομηλά. Ο τελευταίος, άνθρωπος σοβαρός και οργανωτικός, συνέθεσε εθνολογικούς χάρτες της Μακεδονίας, προκειμένου να γνωρίζουν οι αξιωματικοί που προέρχονταν από τη νότια Ελλάδα, την σύνθεση του ντόπιου πληθυσμού.

Κατηγορία: 

Πομάκος ήρωας του 1821! Ο Μεχμέτ Λόφτζαλη πολέμησε για την ελευθερία της Ελλάδας!

Το ηρωικό έπος της Επανάστασης του 1821 για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους Οθωμανούς Τούρκους είχε πρωταγωνιστές τους μεγάλους οπλαρχηγούς που όλοι γνωρίζουμε (Κολοκοτρώνης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Καραϊσκάκης κ.α.). Είχαμε όμως και τους χιλιάδες «ανώνυμους» πολεμιστές που πήραν μέρος στις διάφορες μάχες και ανάμεσα σε αυτούς υπήρξαν και αρκετοί μουσουλμάνοι, που πολέμησαν για την ελευθερία της Ελλάδας.

Ένας από αυτούς ήταν και ο Πομάκος Μεχμέτ Λόφτζαλη από την πομακική περιοχή του Λόβετς (Λόφτσα) της Βουλγαρίας. Είναι γνωστό ότι, μετά την κατάκτηση της χερσονήσου του Αίμου (Βαλκανίων) από τους Οθωμανούς, υπήρξε βίαιη και αναγκαστική στρατολόγηση των Πομάκων στον Οθωμανικό στρατό. Μάλιστα, οι γέροι Πομάκοι στον 19ο αιώνα εξέφραζαν τη λύπη τους γιατί οι νεότερες γενιές έχαναν την ιστορική τους μνήμη στους στρατώνες της Κωνσταντινούπολης όπου και δέχονταν την ιδεολογική κατήχηση (προπαγάνδα) της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Συχνά μικρά τμήματα του στρατού αποτελούνταν μόνο από Πομάκους πολεμιστές.

Κατηγορία: 

ΟΙ ΠΟΜΑΚΟΙ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΟΥΡΚΙΑ! ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ

Άρθρο του Μπίμπαση Σεντάτ Οδοιπορικό και έρευνα στα Πομακοχώρια της περιοχής του Γκιόνεν (στην ευρύτερη περιοχή των Δαρδανελίων) έκανε το 2009-2010 ο Βούλγαρος ερευνητής Stoyan Shivarov στα πλαίσια της έρευνάς του για τη βουλγαρική παρουσία στη Μικρά Ασία (φωτογραφικό υλικό στο https://picasaweb.google.com/sasedna).

Η έρευνα, αν και προκατειλημμένη από τις βουλγαρικές θέσεις, έχει παρόλα αυτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η περιοχή του Γκιόνεν αποτέλεσε το κέντρο της Πρώτης Πομακικής Επανάστασης μέσα στην Οθωμανική αυτοκρατορία εναντίον των δυνάμεων των Νεότουρκων του Μουσταφά Κεμάλ, με επικεφαλής τον Πομάκο ήρωα Γκιαούρ Ιμάμ (βλ. Ζαγάλισα φύλλο 51).

Από την έρευνα είναι εντυπωσιακά τα στοιχεία της επιβίωσης της πομακικής γλώσσας και κουλτούρας στα χωριά αυτά. Όπως επισημαίνει ο Σιβάροφ θα περίμενε κανείς ότι οι Πομάκοι της περιοχής θα είχαν ξεχάσει τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους. Όμως αυτό δεν ισχύει, καθώς υπάρχουν σοβαρές αντιστάσεις: σε αρκετά χωριά και η γλώσσα μιλιέται από αρκετούς χωρικούς και γίνονται προσπάθειες για διάσωση του πομακικού πολιτισμού από τους κατοίκους της περιοχής. Οι Πομάκοι ενδιαφέρονται για τις ρίζες τους αν και τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους για να μάθουν την ιστορία τους είναι λιγοστά.

Κατηγορία: 

ΦΑΤΜΑ ΑΛΙΓΙΕ ΤΟΠΟΥΖ: Μία Πομάκα στο τουρκικό χαρτονόμισμα των 50 λιρών.

Το χαρτονόμισμα των 50 λιρώνΑναφερθήκαμε στο φύλλο 50 της εφημερίδας μας στο γεγονός ότι οι διανοούμενοι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν διαφορετικής εθνοτικής καταγωγής από τους Τούρκους. Κάναμε μάλιστα και μια σύντομη παρουσίαση των Πομάκων διανοούμενων Αχμέτ Τζεβδέτ Πασά και Αχμέτ Βεφήκ Πασά.
 
O Πομάκος Αχμέτ Τζεβδέτ Πασά από το Λόβετς της Βουλγαρίας, έκανε πρωτόγνωρα πράγματα στον πνευματικό τομέα για την Οθωμανική αυτοκρατορία. Ανάλογα έπραξε και η κόρη του, η Πομάκα Φατμά Αλιγιέ Τοπούζ. Ο Αχμέτ Τζεβδέτ Πασά φρόντισε ώστε η κόρη του να έχει πολύ καλή μόρφωση. Οι δάσκαλοί της της δίδαξαν αραβικά και γαλλικά. Αργότερα, η Φατμά παντρεύτηκε τον αγράμματο και αμόρφωτο Μεχμέτ Φαϊκ Μπέη που την απαγόρεψε, σύμφωνα με τις Οθωμανικές αντιλήψεις, για πολλά χρόνια να διαβάζει βιβλία γραμμένα σε … ξένες γλώσσες!
Κατηγορία: 

Σελίδες

Εγγραφή στο Πομακική Ιστορία