Τα Πομακοχώρια των Θερμών για τους αρχαιολόγους και τους μελετητές της ιστορίας είναι γνωστά και για την περίφημη βραχογραφία του αρχαίου θεού Μίθρα, η οποία βρίσκεται σε ύψωμα στα αριστερά του δρόμου μετά τις Κάτω Θέρμες. Το ανάγλυφο είναι χαραγμένο πάνω σε βράχο ενώ υπολογίζεται ότι έγινε μεταξύ του τέλους του 2ουκαι των αρχών του 3ου αιώνα μ.X.. Η βραχογραφία δείχνει τον θεό Μίθρα να σκοτώνει έναν ταύρο.Η ιστορική της αξία είναι μεγάλη καθώς αποτελεί μία επιπλέον απόδειξη για το ότι η περιοχή των βουνών της Ροδόπης κατοικούνταν στα αρχαία χρόνια από θρακικά φύλα και πιο συγκεκριμένα από τους Αγριάνες (που αργότερα πολέμησαν μαζί με το Μέγα Αλέξανδρο). Κατά συνέπεια, συνδέει τους Πομάκους με τους προγόνους τους, τους αρχαίους Αγριάνες.
Σύμφωνα με τις ιστορικές μαρτυρίες πολλά αρχαία θρακικά φύλα είχαν πολεμιστές που κατατάχθηκαν στο ρωμαϊκό στρατό. Σε αρχαίες επιγραφές που βρέθηκαν σε όλη τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, Θράκες πολεμιστές συμμετείχαν στους πολέμους των ρωμαϊκών λεγεώνων. Σε αυτούς τους πολέμους η κατάκτηση ανατολικών εδαφών από τους Ρωμαίους, έφερε σε γνωριμία τις ρωμαϊκές λεγεώνες με τη λατρεία του περσικού θεού Μίθρα. Οι στρατιώτες ασπάστηκαν τη λατρεία αυτή και την μετέφεραν στην Ευρώπη, στους τόπους καταγωγής τους. Έτσι, αρχαίοι Αγριάνες, που είχαν καταταχθεί στο ρωμαϊκό στρατό, γυρνώντας στην πατρίδα τους, στην περιοχή των σημερινών Θερμών, έφεραν μαζί τους και την αρχαία αυτή λατρεία.
Σε αυτές τις παραστάσεις ο θεός Μίθρας παρουσιάζεται με το αριστερό γόνατο να ακουμπά στην ράχη του ταύρου, ο οποίος είναι πεσμένος στο έδαφος. Με το αριστερό του χέρι ο Μίθρας συγκρατεί το κεφάλι του ταύρου σε ένδειξη ελέγχου του ζώου και στο δεξί του χέρι κρατά μαχαίρι και ετοιμάζεται να το θυσιάσει. Σε άλλες απεικονίσεις της ιδίας παράστασης, οι οποίες σώζονται σε καλύτερη κατάσταση, ο Μίθρας βυθίζει μαχαίρι στον λαιμό του Ταύρου - εξ ού και το προσωνύμιο Ταυροκτόνος. Δυστυχώς όμως, όπως και με τα περισσότερα μνημεία της αρχαιότητος, η διάβρωση των αιώνων προκάλεσε παραμορφώσεις σε βαθμό που λόγω πολλών φθορών σε πολλαπλά σημεία, το κεφάλι και τα χέρια δεν διατηρούνται σε καλή κατάσταση και καθίσταται δύσκολη η ακριβής εκτίμηση της θέσης τους. Κοντά στο κεφάλι του ταύρου διακρίνεται μια μικρότερη μορφή, η οποία φαίνεται ότι απεικονίζει τον Ήλιο ή την Σελήνη, αφού ο Μίθρας είναι θεός που έχει άμεση σχέση με το φως.Παράσταση του θεού Μίθρα που σκοτώνει ταύρο φιλοξενείται και στο μουσείο Κομοτηνής και είναι μία ακόμη απόδειξη για την λατρεία αυτή των αρχαίων Θρακικών φύλων στην Ροδόπη.
Ως Ζαγάλισα είχαμε παρουσιάσει για πρώτη φορά το θέμα στο τεύχος 27, και είχαμε επισημάνει την αδιαφορία για την ανάδειξη του μνημείου από τη νομαρχία Ξάνθης (για την κοινότητα Θερμών… ούτε λόγος να γίνεται). Σήμερα βλέπουμε ότι τοποθετήθηκε πριν από τη στροφή για Σμίνθη ταμπέλα (βλ. φωτό), ελπίζουμε να μην αποτελεί η ταμπέλα αυτή την μοναδική κίνηση για την ….προβολή της βραχογραφίας.
(τεύχος 48, Δεκέμβριος 2010)
Κατηγορία: