1. Ανά μπελέ ντουκάρβα ι ντρούγκα = ο ένας μπελάς φέρνει και άλλον.
2. Ανά μπελέγιε σλέντετ ντβε = τον ένα μπελά ακολουθούν δύο.
3. Βίντι ταΐντε μπελάνα, ι τόϊ ουτβάρε βρατάνα = βλέπει ότι έρχεται ο μπελάς και αυτός ανοίγει την πόρτα.
Πομακικές παροιμίες για τις ανθρώπινες αδυναμίες και τα κουσούρια.
ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣΥΝΗ
1. Ουτ ενό πένου να μόταστρα, ουτ ενό τζιέιλ νταταγιεστρά = από ένα μορφωμένο μη φοβάσαι, από έναν αγράμματο να φοβάσαι.
Πομακικές παροιμίες για την πολιτική
1. Σέκα μπατζέ σα τούρμι, κόι ζνάϊε κακνά σα γκότβι = κάθε καπνοδόχος καπνίζει, ποιος ξέρει όμως από κάτω τι μαγειρεύεται.
2. Να ρίστβα σίτσκου, νίσστου νι ντάβα = πολλά τάζει, τίποτε δεν δίνει.
3. Χατίρ ντούπκα πρι μπίβα = το χατίρι τρύπα τρυπάει (εκείνου που του κάνεις χατίρι, μπορεί να κάνει τα πάντα για σένα)
Πιπεράτες παροιμίες από Ροδόπη και Ξάνθη.
1. Γκλάντεν κακνά νίγιεντε ι ναγιάντεν κακνά νι βίκα = ο νηστικός και τι δεν τρώει και ο χορτάτος και τι δεν λέει.
2. Γκλάντεν γκου σαν νι φάτα = τον νηστικό ύπνος δεν τον πιάνει.
3. Ναγιάντεν γκλάνε μου βέρα νι φάτα = ο χορτάτος τον νηστικό ποτέ δεν τον πίστεψε.
4. Γκλαντέσου κουλίμπα ι σανούσε βάζλανίτσα νι τρέμπβα = η πείνα καλύβα και η νύστα μαξιλάρι δεν χρειάζεται.
1. Παρίσε ι πίτσεσε σα νίκογκα σα νι κράτατ = τα λεφτά και οι μπάσταρδοι ποτέ δεν τελειώνουν.
2. Ίσστισσλι ντασί χούμπαφ βρίτεμ, να ζάγιεμ νιμόϊ ντάβα = θέλεις να είσαι με όλους καλά, μην δίνεις δανεικά.
Ας ανό κίτκα λιάτουτου να ντούντα = με ένα λουλούδι καλοκαίρι δεν έρχεται.
Τβε μπουστάνε πουτ ανά μίσνιτσα να νόσετσα = δυο καρπούζια κάτω από μια μασχάλη δεν κουβαλιούνται.
ΠΟΜΑΚΙΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
1. Χούμπαβα ε μπούλκατα άμα ράζνου γκλέντα = όμορφη η μεγάλη αδερφή αλλά αλληθωρίζει.
2. Ανά μπάμπα ανά μπελέ, ντβε μπάμπι ντβε μπελέ = μια πεθερά ένας μπελάς, δυο πεθερές, δυο μπελάδες
3. Κακβά τουγιέ κρούσσετα τακάβαγιε ι ουπάσσκατα = ό,τι είναι η αχλάδα, αυτό είναι και η ουρά της (τον χαρακτήρα της μάνας θα πάρει η κόρη, του πατέρα ο γιος).
Οι Πομάκοι, λαός ορεινός και γηγενής, ουδεμία σχέση είχαμε με τη θάλασσα αλλά από πάντα ζούσαμε στα ορεινά της Ροδόπης. Την πραγματικότητα αυτή τη βρίσκουμε και στην πομακική λαϊκή παράδοση και ιδιαίτερα στις παροιμίες. Ενώ είναι τόσο πλούσιος ο λαϊκός πολιτισμός σε παροιμίες για πάρα πολλά και διαφορετικά πράγματα, για το θέμα της θάλασσας υπάρχουν μόνο δύο (2) παροιμίες. Είναι μία ακόμη απόδειξη για το γεγονός ότι οι Πομάκοι δεν ήρθαν από ούτε από τα πεδινά ούτε από τη θάλασσα.
ΑΓΕΛΑΔΑ
1. Σέκα κράβα νέϊνουτουσι τέλε λίζζε = κάθε αγελάδα το δικό της μοσχάρι γλύφει.
2. Τσσουλέκ σα φάτα ζα γιεζίκεν ι κράβα ζα ρογκάν = ο άνθρωπος πιάνεται από τη γλώσσα και η αγελάδα από το κέρατο.
ΑΛΕΠΟΥ
1. Ανά κουρνάς λεσίτσα ζα όπασκατα να φάτασα = μια έξυπνη αλεπού από την ουρά πιάνεται.
2. Στάρα λεσίτσα πρέτσκα νι ίστε = η γριά αλεπού δεν χρειάζεται βέργα.
ΑΛΟΓΟ
1. Σας πράζνα ζουμπίλνισα κον σα νι φάτα = με άδειο τορβά άλογο δεν πιάνεις.
2. Κον ουμίρα πατ ουστάνβα, γιουνάκ ουμίρα γιούμε ουστάνβα = το άλογο ψοφάει, ο δρόμος μένει, το παληκάρι πεθαίνει, όνομα αφήνει.
3. Αϊράν νέμα ζα πιγιένιε σας καν χόντι να πικάνιε = δεν έχει αϊράνι για να πιει, αλλά με άλογο πάει να κατουρήσει
(ο φτωχός που το παίζει πλούσιος)
ΑΡΚΟΥΔΑ
1. Χούμπαβα τα κρούσσε φσε μέτσσκατα γιεντέ = το καλό αχλάδι πάντα η αρκούδα το τρώει.
(ο απλός χωρικός πάντα θέλει να πάρει το καλύτερο αλλά στο τέλος το κερδίζει ο πιο δυνατός)
ΑΡΝΙ
1. Γιάγκνε ζντράβο ι σίτεν βάλεκ νι μπίβα = το αρνί υγιέστατο και ο λύκος χορτάτος αποκλείεται.
ΒΟΥΒΑΛΙ
1. Μπεβολίτσα σαγιέ τσσέρνα άμα μπέλιτσκου πρέσνου ντουγί = το βουβάλι μπορεί να είναι μαύρο αλλά κάτασπρο γάλα δίνει.
