1821: Η Επανάσταση των Ηρώων Η αθυροστομία στην υπηρεσία του Αγώνα Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης και οι... Κοζάκοι!
Αποφασίσαμε το φετινό αφιέρωμα στην επανάσταση του 1821, να είναι λίγο…αθυρόστομο, ελπίζοντας παρόλα αυτά ότι οι νοήμονες αναγνώστες μας δεν θα παρασυρθούν από μικροαστικά ανακλαστικά και την ψευδο-ηθική των υποκριτών, αλλά θα αντιμετωπίσουν την αθυροστομία του μεγάλου ήρωα Γεώργιου Καραϊσκάκη (στον οποίο θα αναφερθούμε) ως έκφραση πνεύματος ελευθερίας και αποτίναξης του οθωμανικού ζυγού, από τον οποίο εμείς οι Πομάκοι δεν έχουμε απελευθερωθεί ακόμα.
Μόνο εάν δούμε τον ποταμό βρισιών που εκστόμιζε ο μεγάλος Ήρωας, μέσα στο πλαίσιο των συνθηκών που βίωνε και της τυραννικής καταπίεσης, θα τον δικαιολογήσουμε και θα τον απολαύσουμε.
Την 1ην Ιουλίου 1823 ο Μαχμούτ πασάς έστειλε στον Γ. Καραϊσκάκη την παρακάτω επιστολή, δίνοντάς του διορία 15 ημερών, για να προσκυνήσει:
«Με αποκαλούν Μαχμούτ πασά Σκόδρα. Είμαι πιστός, τίμιος. Το στράτευμά μου το περισσότερον σύγκειται από Χριστιανούς. Εδιορίσθην από τον Σουλτάνον να ησυχάσω τους λαούς. Δεν θέλω να χύσω αίμα. Μη γένοιτο. Όποιος θέλει να είναι με εμένα, πρέπει να είναι πλησίον μου. Όποιος δεν θέλει ας καρτερεί τον πόλεμό μου. Δέκα πέντε ημέρας σας δίδω καιρόν να σκεφτείτε».
Ο Καραϊσκάκης αφού διάβασε το τελεσίγραφο του πασά του απάντησε αμέσως με το δικό του ιδιαίτερο τρόπο:
Όπως είχα γράψει στο άρθρο του φ. 71, η 50η μέρα του χειμερινού Πομακικού ημερολογίου συμπίπτει με την ημέρα των Χριστουγέννων. Την ίδια ημέρα ξεκινάει και το Σούρβακ, δηλαδή κάλαντα σε άλλη μορφή. Διαρκεί μέχρι το μεσημέρι της 60ης ημέρας, δηλαδή την 6η Ιανουαρίου (τα Άγια Φώτα) και το απόγευμα ξεκινάει η Κόλουδα.
Ήδη από το Νοέμβριο του 2009 (φ.35) η Ζαγάλισα με αδιάσειστα στοιχεία, μετά από επισταμένη επιτόπια έρευνα, παρουσίασε στο ευρύ κοινό ότι το περίφημο σπίτι του Μουσταφά Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη είναι μαϊμού, αποτελεί έναν τουρκικό εθνικιστικό μύθο που υπάρχει για να δώσει ένδοξη καταγωγή στον ιδρυτή του νέου τουρκικού κράτους. Κάνοντας επιτόπιο ρεπορτάζ, κινηματογραφήσαμε μαρτυρίες ηλικιωμένων ανθρώπων από το χωριό Χρυσαυγή του Λαγκαδά (Σαρίγερ) που μας υπέδειξαν το αληθινό σπίτι του Κεμάλ (σήμερα διασώζονται ελάχιστα ερείπια).
Εισήγηση καθηγητού κ. Μαν. Βαρβούνη