Μυστηριακή Θράκη! Αφιέρωμα από την εφημ. ΕΘΝΟΣ Αναφορά στα Πομακοχώρια Ροδόπης και Έβρου

Ένα εξαιρετικό αφιέρωμα στη Θράκη και ειδικότερα στους νομούς Ροδόπης και Έβρου, παρουσιάσθηκε στο ένθετο περιοδικό TRAVEL BOOK, της εφημερίδας Έθνος, το Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2011.

Το ένθετο με κείμενα από τη δημοσιογράφο Ηλέκτρα Φατούρου και φωτογραφίες του Φίλιππου Κατσιγιάννη, δεν μπορούσε παρά να αφιερώσει αρκετό χώρο και στους Πομάκους και ιδιαίτερα του νομού Ροδόπης, αποφεύγοντας την πεπατημένη, δηλαδή να επικεντρώνονται μόνο στους πολυπληθέστερους Πομάκους του νομού Ξάνθης και να αγνοούνται αυτοί του νομού Ροδόπης και Έβρου.

Το τμήμα για τους Πομάκους με τίτλο «Ζωντανή Παράδοση», περιλαμβάνει εντυπώσεις από την περιοδεία στα Πομακοχώρια Κάρδαμος, Δρανιά, Πάτερμα, Κέχρος, Χλόη, Μυρτίσκη, Κύμη κ.ά.

Η κα Ηλέκτρα Φατούρου αναφέρει «Η φυλή με τα καταγάλανα μάτια, τα ευγενικά πρόσωπα, τους φερετζέδες, τα χαμόγελα. Οι αυτόχθονες της Θράκης που ήταν πάντα εκεί, στις εσχατιές της Ροδόπης, στα σύνορα…Οι φύλακες της Ροδόπης ζουν σε ένα καταπράσινο καμβά με λόφους, ποτάμια και τρεχούμενα νερά, με πέτρινα σπίτια και στέγες από σχιστόλιθους. Φτωχικά, αλλά όπως στα παραμύθια. Οι μύλοι τους δουλεύουν με νερό, ο καθένας ζυμώνει το ψωμί του, έχει τα καλαμπόκια του, τον μπαξέ του, τα ζώα του. Και όπως συμβαίνει πάντα το παραμύθι έχει δύο όψεις. Η Κύμη για σένα το πιο όμορφο χωριό, απ΄ τους υπολοίπους θεωρείται καταδικασμένη. Η ακουμπισμένη στη μεθοριακή γραμμή Κύμη με τις 400 οικογένειες, εκεί όπου ακούς αστεία του τύπου: οι κότες, αν δεις, περνάνε ή αυτές οι αγελάδες στη Βουλγαρία. Η πανέμορφη Κύμη χτισμένη στις απολήξεις μιας κοιλάδας με τις λιθόχτιστες καμινάδες και τις εντυπωσιακές θυμωνιές (κουπέν στα Πομάκικα)-τον πρωτόγονο τρόπο συσσώρευσης ζωοτροφών.

Όταν τα χωριά της Ελλάδας ερημώνουν, στον πιο κοντινό στα σύνορα οικισμό, το δημοτικό μετράει 35 παιδιά. Το καφενείο είναι γεμάτο, οι γυναίκες δεν κρύβονται, ανοίγουν τις πόρτες, ξεμυτίζουν στη βροχή. Σπέρνουν με το χέρι, θερίζουν με το χέρι, κουβαλούν ξύλα με το γαϊδούρι, πού λόγος, για μηχανήματα. Είναι σα να έχεις μπει σε ένα τούνελ στο χρόνο. Τα εργαλεία που έβλεπες στα μουσεία, εδώ είναι ακουμπισμένα στους τοίχους, φθαρμένα από τη χρήση, ετοιμοπόλεμα! Το αποδεικνύει και ο 80χρονος Μπεκίρ Αγάς, που φτιάχνει παραγγελία ένα σαμάρι από ξύλο καρυδιάς, είναι σαμαρτζής αυτοδίδακτος. Δεν χρειάζεται βέβαια, επεξήγηση πως εδώ φθάνεις μέσω χωματόδρομου, πως αν φουσκώσει το ποτάμι μένουν αποκλεισμένοι για, ένα θεός ξέρει, πόσο! Πως το ρεύμα ήρθε το 1995, πως οι μαθητές του δημοτικού θα πρέπει να πάνε γυμνάσιο στην Οργάνη και λύκειο (αν πάνε) στην Κομοτηνή.

Στον Άνω Κάρδαμο η Χατιτζέ και ο Μεχμέτ σε κερνάνε καφέ στο σπιτικό τους. Ο Χαλίλ, ο γείτονας, επικεντρώνεται στα κακά της μοίρας τους: τον καιρό, την αρρώστια και το χρήμα…

Τίποτα από εδώ και πάνω δεν έχει. Είναι το τέρμα…για τους Πομάκους τα πράγματα είναι απλά…»

Τεύχος 69, Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

 

Κατηγορία: