Της μόδας έχει γίνει, όπως πληροφορούμαστε, σε διάφορους ακαδημαϊκούς κύκλους το βιβλίο του δημοσιογράφου Τάσου Κωστόπουλου, «Το Μακεδονικό της Θράκης» στο οποίο ασκήσαμε τεκμηριωμένη κριτική στα φ. 36 και 67 της Ζαγάλισα. Φαίνεται ότι κάποιοι ελληνόφωνοι, με τρικυμία εν κρανίω, οι οποίοι διαπνέονται από αντιπομακικό μένος, έχουν κάνει (αν και άθρησκοι) το εν λόγω βιβλίο «Ιερό Ευαγγέλιο». Επανερχόμαστε, λοιπόν, ασκώντας επιπρόσθετη κριτική στα παιδαριώδη επιχειρήματα του συγγραφέα. Το βιβλίο χάνει εξ αρχής κάθε νομιμοποίηση αντικειμενικότητας και αναδεικνύεται σε μεροληπτική ιδεολογική μπροσούρα χαμηλής αγοραίας αξίας. Προφανώς ο συγγραφέας δεν ήθελε να εξυπηρετήσει τους Πομάκους, αλλά τους γενοκτόνους τους και γι αυτό είναι ιδιαίτερα ...δημοφιλές στους συγκεκριμένους κύκλους.
Το βιβλίο ούτε λίγο ούτε πολύ υποστηρίζει πως το ελληνικό κράτος είναι εκείνο που ... κατασκεύασε πομακική ταυτότητα στους πληθυσμούς των Πομακοχωριών. Πρόκειται προφανώς για απίστευτη γελοιότητα αφού είναι γνωστό ότι η λέξη Πομάκος έχει ιστορία αιώνων και η ταυτότητα αυτή είναι υπαρκτή από πολύ παλιά. Είναι επιχείρημα για γέλια και για κλάματα, συμφωνεί όμως απόλυτα με τις θεωρίες του τουρκικού εθνικισμού.
Στην παρηκμασμένη σε κάθε επίπεδο Ελλάδα, οι εισαγόμενες θεωρητικές μπουρδολογίες του αγγλοσαξονικού αριστερού συρμού περί δημιουργίας εθνοτήτων από τα κράτη, είναι της μόδας.
Χαρακτηριστικό είναι το κεφάλαιο του βιβλίου «Η επίχρυση εποχή» (σ. 39 – 52) στο οποίο ο Κωστόπουλος αναφέρεται στην περίοδο 1950 – 55, εποχή που θεμελιώθηκε θεσμικά από το ... ελληνικό κράτος ο εκτουρκισμός των Πομάκων.
Έτσι, στις σελίδες του κεφαλαίου αυτού παρελαύνουν κάποιες από τις εκτουρκιστικές κινήσεις του ελληνικού κράτους, κάτι που έρχεται σε φανερή αντίθεση με τον τίτλο του βιβλίου και τις επιδιώξεις του συγγραφέα να παρουσιάσει ότι το ελληνικό κράτος είναι εκείνο που δημιούργησε την πομακική ταυτότητα (!).
Ο συγγραφέας αναφέρει: «... η συγκυριακή αυτή «φιλία» (σημείωση Ζαγάλισα: πρόκειται για τη συμμαχία της τουρκόφωνης ελίτ της μειονότητας με την κυβέρνηση του ... «στρατάρχη» Παπάγου ο οποίος απέναντι στους Τούρκους και τις διεκδικήσεις τους στη Θράκη μετατρέπονταν από στρατάρχης σε ...δεκανέα!) θα αποτυπωθεί θεσμικά σε μια σειρά «παραχωρήσεις» της επίσημης Αθήνας που ενισχύουν τον τουρκικό αυτοπροσδιορισμό της μειονότητας: ελληνοτουρκική μορφωτική συμφωνία του 1951 (βάσει της οποίας στα μειονοτικά σχολεία χρησιμοποιούνται σχολικά βιβλία και απασχολείται ένας περιορισμένος αριθμός «μετακλητών» δασκάλων από την Τουρκία), ίδρυση του πρώτου δευτεροβάθμιου μειονοτικού σχολείου (Λύκειο Τζελάλ Μπαγιάρ στην Κομοτηνή) το 1952, επίσημη μετονομασία των μειονοτικών σχολείων από «μουσουλμανικά» σε «τουρκικά» με διαταγές του Γενικού Διοικητή Θράκης Γ. Φεσσόπουλου το 1954... το σημαντικότερο από αυτά τα μέτρα υπήρξε ο ενοφθαλμισμός
των «μετακλητών» δασκάλων (φορέων αντικειμενικά του νεωτεριστικού τουρκικού εθνικισμού) στο μειονοτικό σχολικό σύστημα».
Το παραπάνω απόσπασμα περιγράφει ένα από τα πρώτα μεγάλα κύματα του εκτουρκισμού της εκπαίδευσης, που ουσιαστικά αποτελεί προπύργιο του εκτουρκισμού των νέων παιδιών: τα μειονοτικά τουρκόφωνα σχολεία προτάσσουν την προτεραιότητα της τουρκικής γλώσσας ως μητρικής γλώσσας των παιδιών ενώ αγνοούν την πομακική. Να σημειώσουμε ότι στο βιβλίο του, ο Κωστόπουλος υποβαθμίζει τη λέξη εκτουρκισμός,
τοποθετώντας την σε εισαγωγικά («εκτουρκισμός») κάθε φορά που αναφέρεται σε αυτήν, σαν να πρόκειται για κάτι που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Στο δε παρατιθέμενο πιο πάνω απόσπασμα βάζει σε εισαγωγικά την λέξη «παραχωρήσεις», αν και στην πραγματικότητα πρόκειται για υποχωρήσεις και άτακτη φυγή της «ελληνικής» (τα εισαγωγικά δικά μας) κυβέρνησης.
Συνεχίζει το βιβλίο του Κωστόπουλου και μιλάει για έναν «ένδοξο» Θρακιώτη πρόγονο των σημερινών Θρακιωτών πολιτικών, το όνομα του οποίου μάλιστα κοσμεί και οδό της Κομοτηνής, ο οποίος συνέβαλλε καθοριστικά στον περαιτέρω εκτουρκισμό των Πομάκων: πρόκειται για τον υπουργό Αντώνιο Μπακάλμπαση ο οποίος απειλεί (!) 105 δασκάλους των πομακικών μειονοτικών σχολείων να υιοθετήσουν το τουρκικό λατινικό αλφάβητο αντί του αραβικού. Το λατινικό αλφάβητο έχει σχέση φυσικά με τον τουρκικό εθνικισμό και περιλαμβάνεται, ως γνωστόν, στις μεταρρυθμίσεις του Μουσταφά Κεμάλ, τις οποίες προσπάθησαν να εισάγουν μουσουλμάνοι εθνικιστές στην ελληνική Θράκη και τελικά μέσω του θρακιώτη μικρο-πολιτικού Μπακάλμπαση το πέτυχαν, συντελώντας στον εκτουρκισμό των Πομάκων.
Στη συνέχεια, ο Κωστόπουλος, αφού αναφέρει τις ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΕΚΤΟΥΡΚΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ της ελληνικής πολιτείας απέναντι στους Πομάκους, προσπαθεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και να δικαιολογήσει το βαρύγδουπο τίτλο του βιβλίου του, προβάλλοντας τις (λογικές) ενστάσεις που προέβαλαν, μεμονωμένα, διάφορα άτομα του κρατικού μηχανισμού απέναντι στον απροκάλυπτο εκτουρκισμό των Πομάκων. Είναι μάλιστα ο συγγραφέας τόσο κυνικός που γράφει ότι «στην υπηρεσιακή αλληλογραφία τους, αρκετοί από αυτούς επιδεικνύουν μια στάση από επιφυλακτική έως αρνητική, τόσο απέναντι στην ίδια την μειονότητα όσο και απέναντι στην αναπότρεπτη διαδικασία «εκτουρκισμού» της – τη σταδιακή δηλαδή μετάβαση των τουρκόφωνων μουσουλμάνων ελλήνων πολιτών από την προεθνική «οθωμανικότητα» του Millet – ι – Islam σε μια εθνικά προσδιορισμένη νεωτερικότητα». Και πάλι η λέξη εκτουρκισμός μπαίνει σε εισαγωγικά, ενώ θεωρείται αναπότρεπτος ο εκτουρκισμός των μουσουλμάνων που θεωρούνται συλλήβδην τουρκόφωνοι !
Συνοψίζοντας για το κεφάλαιο αυτό, σύμφωνα με όσα γράφει ο ίδιος ο Κωστόπουλος, αλλά τα παραθέτει μπερδεμένα (γιατί άραγε;), βλέπουμε τα εξής:
1). Εκτουρκιστικές θεσμικές κινήσεις «ελληνικού» κράτους:
α. μετονομασία των μειονοτικών σχολείων από «μειονοτικά» σε «τουρκικά»,
β. σχολικά βιβλία από την Τουρκία στα μειονοτικά σχολεία με το λατινικό
αλφάβητο, γ. πρόσληψη μετακλητών δασκάλων από Τουρκία,
δ. ίδρυση μειονοτικού γυμνασίου – λυκείου «Τζελάλ Μπαγιάρ» στην
Κομοτηνή,
ε. πιέσεις προς τους Πομάκους δασκάλους να υιοθετήσουν το
λατινικό (τουρκικό) αλφάβητο,
στ. μη αποδοχή Πομάκων προσφύγων από τη Βουλγαρία στα Πομακοχώρια
αλλά προώθησή τους στην Τουρκία,
ζ. από το 1946 έως το 1951 οι Έλληνες δάσκαλοι στα 287 μειονοτικά σχολεία
κυμαίνονται από 12 έως 59 (!) εκ των οποίων μόλις οι 10 είναι δημόσιοι υπάλληλοι ενώ
οι άλλοι πληρώνονται από τις κοινότητες.
2). Εκτουρκιστικές ενέργειες από τους Αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στην ορεινή ζώνη όπου κυβερνούσαν (1948 – 1949) :
α. εισαγωγή της τουρκικής γλώσσας ως γλώσσας της εκπαίδευσης,
β. ειδικά σχολικά βιβλία με την τουρκική γλώσσα,
γ. εφημερίδα στα τουρκικά με λατινικό αλφάβητο.
3). Εκτουρκιστικές πρακτικές τουρκικού εθνικισμού, συχνά με τις πλάτες και την χρηματοδότηση του «ελληνικού» κράτους:
α. δημόσια εκστρατεία κεμαλιστών για εξάλειψη της πομακικής γλώσσας και
υιοθέτηση της τουρκικής στα Πομακοχώρια,
β. αποδοχή των σχολικών βιβλίων εκ Τουρκίας,
γ. πρόστιμα σε όσους μιλούσαν δημόσια πομακικά,
δ. παραινέσεις από τουρκόφωνες εθνικιστικές εφημερίδες (συγκεκριμένα
ο βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου Οσμάν Νουρή) και απαγόρευση στους
Πομάκους να μιλούν την γλώσσα τους,
ε. ταμπέλες σε μειονοτικά σχολεία όπου απαγορεύουν την πομακική γλώσσα
και κοροϊδεύουν τους ομιλητές της,
στ. ξύλο σε Πομάκους μαθητές που μιλάνε στην τάξη πομακικά,
ζ. «συστάσεις» από δασκάλους στους γεροντότερους που μιλάνε πομακικά,
η. «συστάσεις» στους μαθητές να αγοράσουν ελληνοτουρκικό λεξικό του
ελληνικού Υπουργείου Παιδείας που προωθούνταν στα σχολεία... (η έκδοση του
ελληνοτουρκικού λεξικού αποτελεί, ένα ακόμη εκτουρκιστικό θεσμικό μέτρο της
ελληνικής πολιτείας).
Αντίδραση;
Απέναντι σε αυτή τη λαίλαπα του εκτουρκισμού προσπάθησε να αντιδράσει
ένας (1) δημόσιος υπάλληλος, ο Γενικός Επιθεωρητής Μειονοτικών Σχολείων
Αθανάσιος Παπαευγενίου που πρότεινε:
α. ενίσχυση της ταυτότητας των Πομάκων και των Ρωμά, πρόταση η οποία
ΑΠΟΡΡΙΦΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
β. επηρεασμό των Πομάκων της Βουλγαρίας υπέρ της Ελλάδας, πρόταση η
οποία ΑΠΟΡΡΙΦΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ.
Οι απόψεις του Παπαευγενίου δεν έγιναν δεκτές, χρησιμοποιούνται όμως στο βιβλίο του Κωστόπουλου για να θεμελιωθεί ότι το ελληνικό κράτος έκανε ... σχεδιασμούς για τους Πομάκους!
Το αντίστροφο από το «μετ’ ευτελείας και άνευ μαλακίας» που έγραψε ο Θουκυδίδης.
Τεύχος 92-93, Αύγουστος - Δεκέμβριος 2017