Ισμιδάλ
Πομακική συνταγή Ροδόπης και Ξάνθης.
Υλικά:
Ψωμί
Λάδι ή πιτάρ
Βούτυρο
Ζάχαρη
Μέλι
Κολοκύθι
Παίρνουμε το ψωμί (συνήθως από καλαμποκάλευρο και ψημένο στην στάχτη) και το τρίβουμε σε μικρά κομματάκια. Το τσιγαρίζουμε σε βούτυρο ή λάδι (ή πιτάρ που είναι το πομακικό υποκατάστατο του λαδιού) και το πασπαλίζουμε με ζάχαρη.
Οι πιο φτωχοί Πομάκοι αντί για ψωμί με καλαμποκάλευρο χρησιμοποιούσαν ψωμί χωρίς μαγιά, το "πιτούρκα". Αυτό, ως ψωμί και γινόταν πιο γρήγορα και άντεχε για πιο πολλές ημέρες. Συνήθως συνδυαζόταν με φαγητά που είχαν πολύ ζουμί, γιατί απορροφούσε πιο εύκολα τα ζουμιά.
Για τους πιο εύπορους Πομάκους το τριμμένο ψωμί από καλαμποκάλευρο συνδυάζονταν εκτός από το λάδι και τη ζάχαρη, με κολοκύθι και μέλι. Έτσι το ισμιδάλ γινόταν ακόμη πιο νόστιμο.
Οι Πομάκοι έτρωγαν το ισμιδάλ (το χαρακτήριζαν ως "τριμμένο κέϊκ") οικογενειακά ή το έτρωγαν στο χωράφι το μεσημέρι, στις στιγμές της ξεκούρασης τους, ως μεσημεριανό μαζί με αριάνι και κρεμμύδι. Στο σπίτι συνδυάζονταν με γάλα που είχε μέσα μέλι.
Τέλος, το ισμιδάλ συνδέεται με έθιμα της γέννας (βλ.και φ. 57 της Ζαγάλισα): σερβίρονταν ως κέρασμα την έβδομη ημέρα από τη γέννηση του παιδιού, προσφέρονταν στις φιλοξενούμενες γυναίκες και συνδυάζονται με ξινόγαλο ή χυμό αποξηραμένων φρούτων.
Η συνταγή γράφτηκε από τον εκδότη της Ζαγάλισα κ. Ιμάμ Αχμέτ, και με συμβολή συνεργατών από τη Ροδόπη.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του πρωτότυπου λαογραφικού υλικού του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της Ζαγαλισα. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα