Πομακικές παροιμίες για τις ανθρώπινες αδυναμίες και τα κουσούρια.
ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣΥΝΗ
1. Ουτ ενό πένου να μόταστρα, ουτ ενό τζιέιλ νταταγιεστρά = από ένα μορφωμένο μη φοβάσαι, από έναν αγράμματο να φοβάσαι.
ΑΝΟΗΣΙΑ - ΒΛΑΚΕΙΑ - "ΕΛΑΦΡΥΔΕΣ"
1. Απτάλιν ζάσεντι ντουρ βίντι σέλου = ο χαζός σε έχει ανάγκη μέχρι να δει χωριό.
2. Γκλάβα που μπελέβα, ακιλ ισβετρέβα = το κεφάλι άσπρισε, το μυαλό του το πήρε ο αέρας.
3. Κόιτου νέμα ουμ, ήμα σι νόγι = όποιος δεν έχει μυαλό, έχει ποδάρια.
4. Πράζνα γκλάβα, πράζνι ράκι = άδειο κεφάλι, άδεια χέρια.
5. Πάλνι ότσσι, πράζνι ράκι = γεμάτα μάτια, άδεια χέρια.
6. Αντίν τζεχίλιν γιε μέτναλ κάμεν φαφ μπουνάρ, μπιν κισί αλίμε νέσα μόγαλι ντα γου ισβάδεν = ένας αγράμματος έριξε μια πέτρα σε πηγάδι, χίλιοι μορφωμένοι δεν μπόρεσαν να τη βγάλουν!
7. Απτάλιν αγκά γιάχνε κον, σλάγκα τσιγιέ μπέη = ο χαζός αν ανέβει στο άλογο, νομίζει ότι είναι μπέης.
ΚΑΚΙΑ
1. Ανό γκρόζνα χαβά στάνβα χούμπαβα, αντίν γκρόζαν ινσάν να στάνβα χούμποβο
Ένας κακός καιρός γίνεται καλός, ένας κακός άνθρωπος δεν γίνεται ποτέ καλός.
ΚΛΕΨΙΑ
1. Αγκά ουκραντέσς νέμα καντέ ντγκού ουνεσέσς = αν κλέψεις (κάτι), δεν έχεις που να το κρύψεις.
2. Ράμπουτι ντα γιεντέσς ι κράντι ντα ίμασς = δούλεψε για να φας και κλέψε για να έχεις.
ΜΑΤΑΙΟΔΟΞΙΑ
1. Ντβε ζζένι βόντι πριζ γκάσστε ουμπιχάντα = έχει δύο γυναίκες αλλά ξεβράκωτος κυκλοφορεί.
2. Χεμ πουσράν χεμ μπουλέμ = και χεσμένος και τον μεγάλο παριστάνει.
3. Να ράζζντεφ γκαζ κονπρίνενι γκάσστε προυλέγκατλι = σε σκουριασμένο πισινό, μεταξωτά βρακιά ταιριάζουν;
ΤΕΜΠΕΛΙΑ
1. Λέγκνι χλέμπου τάτα γιαμ = ξάπλωσε ψωμί να σε φάω (λέγεται για όποιον είναι πολύ τεμπέλης και βαριέται ακόμη και το ψωμί να κόψει).
2. Τι ράμποτι ι για σσετί πομάγκαμ = δούλεψε εσύ και εγώ θα σε βοηθάω (για τεμπέλη που βλέπει τους άλλους να δουλεύουν και αυτός δεν κάνει τίποτα)
ΤΣΙΓΓΟΥΝΙΑ
1. Πουρέζαν παρστ νι ναπικάνα = κομμένο δάκτυλο δεν κατουράει
(είναι τόσο τσιγγούνης που δεν θέλει να ωφεληθεί κάποιος από αυτόν)
2. Να κράϊ νιχόντι ντάνι ουγκλανιέγιε! = δεν πάει στο αποχωρητήριο για να μην πεινάσει!
"ΤΥΦΛΟΙ" ΑΝΘΡΩΠΟΙ
1. Σλεπ κάρτα νι ιγκρέ = ο τυφλός δεν μπορεί να παίξει χαρτιά
2. Σλεπ κόγκατου φάτι, ι κουτς κόγκατου στίγκνε γιεμπέ = ο τυφλός όποιον πιάσει και ο κουτσός όποιον προφτάσει, γ...ει.
ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ
1. Νι βίντι κολαν φαφ γκαζάν αμ φίρι σούσσκανα φαφ ουκόνου = δεν βλέπει το παλούκι στον πισινό του, αλλά κυνηγάει το σκουπιδάκι στο μάτι.
ΦΟΒΟΣ
1. Μέκι ότσσι, μόκρι γκάσστε = μαλακά μάτια, βρεγμένα βρακιά
ΨΕΜΑ
1. Ου πλάκβασα κατού ζζένα να τσσουζ γκροπ = κλαίγεται σαν γυναίκα σε ξένο τάφο (κλαίγεται στα ψεύτικα δηλαδή)
ΓΕΝΙΚΑ
1. Κρίβα ουραλίτσα πράβα βάντα βάντι = το άροτρο είναι στραβό αλλά ίσια αυλακιά χαράζει
(κάποιος έχει ένα κουσούρι αλλά η δουλειά γίνεται).
Τις πομακικές παροιμίες της Ξάνθης διασώζει ο εκδότης της Ζαγάλισα, κ. Ιμάμ Αχμέτ.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του πρωτότυπου λαογραφικού υλικού του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της Ζαγαλισα. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.