Πανίδα

ΠΟΜΑΚΙΚΗ ΠΑΝΙΔΑ

 

 

ΖΩΑ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ

Γάτα = κότε

Σκύλα = κούτσκα

Σκύλος = κούτσε

 

ΖΩΑ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΣ

Αγελάδα = κράβα

Άλογο = κον

Γαϊδούρι = μαγάρε

Γουρούνι = σφίνε

Κατσίκι = κόζα

Κόκορας = πετέλ

Κότα = κοκόσσκα  (Ρ) / κόσσκα  (Ρ) /  κουκόσσκα (Ξ)

Κοτόπουλο = πολάτκα

Μοσχάρι = γιούνετου

Μουλάρι = σουπά

Πρόβατο = όφτσα

Ταύρος = μπικ

 

ΖΩΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ

Αγριογούρουνο = μπαΐρτσσκου σφίνε  (Ρ) - ντίβου σφίνε  (Ξ)

Αλεπού = λεσίτσα

Αρκούδα = μέτσσκα

Ελάφι = γιέλεν  (Ξ)

Ζαρκάδι = σάρνα (Ξ) / σόρνε (Ρ)

Κουνάβι = κούνα (Ξ)

Λαγός = ζάϊτσε / ζάεκ

Λύκος = βάλεκ  (Ξ)

Νυφίτσα = χούμπαφκου (ψευδώνυμο), καματένκου (ψευδώνυμο)  (Ξ). Οι προλήψεις των Πομάκων χωρικών οδήγησαν σε δύο ψευδώνυμα για τη νυφίτσα. Αν την αποκαλείς με αυτά, τότε δεν θα σου κάνει κακό.

Σκαντζόχοιρος = γιεςς

Σκίουρος = κατερίτσα

 

 

ΑΜΦΙΒΙΑ

Βάτραχος = ζζέμπα (Ρ), (Ξ), κόρα ζζέμπα (Εχίνος)

Γυρίνος = κόπαντσε  (Ξ), καρκαπάντσε  (Εχίνος)

Σαλαμάνδρα = πασταρβάκ  (Ξ)

 

ΕΝΤΟΜΑ - ΖΩΫΦΙΑ

Ακρίδα = σκάτλα  (Ρ)  / σκάκαλ  (Ρ), (Ξ)

Αράχνη = πάεκ  (Ρ), (Ξ)

Βρωμούσα = μπιλίβα μπαμπούλκα  (Ξ)

Έντομο = μπαμπούλκα  (Ξ)

Έντομο χοντρό = γιέντρα μπαμπούλκα (ονομαζόταν από τους Πομάκους οι διευθυντές δημοσίων υπηρεσιών. Το παρατσούκλι χρησιμοποιούνταν καυστικά και φυσικά αφού λεγόταν στα πομακικά δεν τους καταλάβαινε κανείς).

Κατσαρίδα (χωραφίσια) = τσσούρκαλ  (Ξ), γκαρμί ντέντου (Εχίνος)

Κουνούπι = κόμαρ

Μέλισσα = τσσέλα / πτσσέλα

Μυρμήγκι = μράφκα

Μύγα = μούχα

Πασχαλίτσα = καρά παπούσσκα  (Ξ)

Πεταλούδα  = περπελούδα  (Ρ), περπερούγα  (Ξ)

Σαλιγκάρι = σάλμεν  (Ξ), πάλε πούλε  (Εχίνος)

Σκαθάρι = μπιούζγκαλ  (Ξ)

Σφήκα = βόσα  (Ρ), όσα  (Ξ)

Τζιτζίκι = κρέτσελ  (Ρ), κρετς  (Ξ),  πέτσε ντέτε  (Ρ).

 

ΕΡΠΕΤΑ

 

Λαφιάτης = σμοκ  (Ξ)

Νερόφιδο = ρέκουφσκα ζμίε  (Ρ) /  ρέσκα σμίε (Ξ), βόντνα ζμίε  (Ξ)

Οχιά = νάπαρτκα  (Ρ) / νιπάρτκα  (Ξ)

Σαΐτα = στρελούμκα  (Ξ)

Σαύρα = γκούστερ  (Ξ)

Τυφλόφιδο = γκλάντουχ  (Ξ)

Στοπάν  (Ξ) (μεγάλο μαύρο φίδι που μάλλον σήμερα έχει εξαλειφθεί).

Φίδι = ζμίε / σμίε  / σμοκ

Χελώνα = ζζόλβα

 

ΠΤΗΝΑ

Πουλί = πιλτς

Αετός= ζεϊντσέρ  (Ξ)

Γεράκι = καραγκούϊ  (Ξ)

Γεράκι - μικρό σε μέγεθος = κενέ  (Ξ)

Καρακάξα = καρακάσσκα (Ρ)

Κίσα = ντέργκα  (Ξ)

Κοράκι = γκάρβεν  (Ρ), (Ξ)

Κούκος = κουκουβίτσκα  (Ξ)

Κουκουβάγια = κούκουβίτσσκα (Ρ) / ούλουβίτσα  (Ξ)

Κουκουβάγια (το μικρό πτηνό) = ουλουβίτσκα  (Ξ)

Νυχτερίδα = μάρσεβίτσα /  μαρσνίκ

Πέρδικα = γιερέμπιτσα  (Ρ) / γιάραμπίτσα  (Ξ)

Σπουργίτι = αλάβου πιλτσίνκου

Φάσα = γκόλουπ  (Ξ)  / γκούρλουπ  (Ρ)

Χελιδόνι = λέστουβίτσκα

 

ΤΡΩΚΤΙΚΑ

Αρουραίος = παλχ  (Ξ)

Ποντικός = μίσσκα

 

 

Κατηγορία: