Οι Πομάκες και η τέχνη τους στον Guardian! Διεθνής προβολή της παράδοσής μας

Είναι γνωστό πως ένα από τα στοιχεία που αναδεικνύει την ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα των Πομάκων είναι ο πολιτισμικός τους πλούτος. Δε προκαλεί, λοιπόν, καθόλου έκπληξη το γεγονός ότι η μοναδική πομακική τέχνη έφτασε μέχρι την Μεγάλη Βρετανία και την διάσημη εφημερίδα Guardian! Εκεί λοιπόν διαβάσαμε ένα άρθρο της Tamsin Blanchard τον Ιανουάριο που μας πέρασε (31.01.2016).

Στο άρθρο αυτό η συντάκτρια του Guardian παίρνει αφορμή από την εταιρία μόδας που ίδρυσαν η κα Μαρέβα Γκραμπόφσκι (σύζυγος του προέδρου της ΝΔ Κυριάκου Μητσοτάκη) και η κα Δήμητρα Κολοτούρα με την ονομασία Zeus +Dione. Η εταιρία αυτή προσέγγισε κάποιες γυναίκες στα Πομακοχώρια και τις ζήτησαν να μοιραστούν μαζί τους τη τέχνη της δημιουργίας «μακραμέ», με σκοπό να χρησιμοποιήσουν τα συγκεκριμένα σχέδια στα ρούχα τους.

Μετά την αρχική τους διστακτικότητα σε αυτό το πρωτοφανές πάντρεμα παραδοσιακής και μοντέρνας τέχνης, 40 περίπου Πομάκες συνεργάζονται με την εταιρία μόδας. Η τεχνική για τη δημιουργία σχεδίων μακραμέ είναι μία περίτεχνη και δύσκολη διαδικασία που διδάσκεται από μητέρα σε κόρη. Τα σχέδια αποτελούνται από μεταξωτούς κόμπους και μερικές φορές απαιτούνται ακόμη και μήνες για την ολοκλήρωση ενός σχεδίου.

Η τεχνική αυτή χαρακτηρίζει τις Πομάκες. Μάλιστα στο άρθρο γίνεται αναφορά στα λόγια της κ. Κολοτούρα, η οποία επαινεί τις Πομάκες για την τεχνική τους: «Έχουν ταλέντο στη χειροτεχνία. Συνήθιζαν να φτιάχνουν το νήμα μόνες τους, να μαζεύουν το μαλλί από τα πρόβατα, να το γνέθουν και να το πηγαίνουν στον αργαλειό, όπου αργότερα θα έφτιαχναν κάποιο χαλί ή σκέπασμα».

Η ανάγνωση του άρθρου μας άφησε γεύση αισιοδοξίας. Πρώτον, γιατί άρθρα σαν και αυτό του Guardian προβάλουν τον πομακικό πολιτισμό εκτός Ελλάδας και έτσι η πολιτισμική ταυτότητα και η ύπαρξη των Πομάκων γίνονται ευρέως γνωστές στην
υπόλοιπη Ευρώπη.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι σε αυτή τη δύσκολη οικονομική περίοδο υπάρχουν τελικά λύσεις που δίνουν ώθηση στην οικονομία της περιοχής, αρκεί να τις στηρίξουμε και εμείς οι ίδιοι. Ως Ζαγάλισα, όλα αυτά τα χρόνια τονίζαμε ότι ο παραδοσιακός πολιτισμός και ο φυσικός πλούτος στα Πομακοχώρια πρέπει να αξιοποιηθούν και οικονομικά, προς όφελος των κατοίκων των χωριών και της πατρίδας μας και πλέον χαιρόμαστε που αυτό σιγά – σιγά γίνεται πραγματικότητα.

Θα πρέπει να θυμίσουμε εδώ το άρθρο του φ.80 της ΖΑΓΑΛΙΣΑ, όπου έγινε αναφορά στην εταιρία TUVUNU, η οποία προσέφερε θέσεις εργασίας σε 300 οικογένειες Πομάκων. Πιστεύουμε πλέον ότι και στο μέλλον θα δούμε ακόμη πιο σημαντικά πράγματα να συμβαίνουν.

Τεύχος 84, Απρίλιος - Μάιος 2016

Κατηγορία: