Γοργόνα

Πομάκικη Ονομασία : Μπρατάνκοβα Πληθυσμός : 205 κάτοικοι (απογραφή 2001)   Ιστορία: Πάνω από την Γοργόνα, στο ύψωμα Μάλκο Μαρίνα, υπάρχει ο βράχος Βραντσκό Κάμεν ή Βραγιά από όπου, σύμφωνα με τις μαρτυρίες ηλικιωμένων Πομάκων, έπεφταν Πομάκοι και Πομακοπούλες στο γκρεμό, προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων τον καιρό που οι τελευταίοι κατακτούσαν τα Βαλκάνια (δες και τ.39 της Ζαγάλισα).      Οι ίδιες ιστορικές παραδόσεις υπάρχουν και σε άλλα Πομακοχώρια: οι βράχοι αυτοί λέγονται Μόμτσκι Κάμεν (βράχος του κοριτσιού). Τα Μόμτσκι Κάμεν βρίσκονται στην Πάχνη, στη Μάνταινα, στην Κοττάνη, στη Γλαύκη, στο Ωραίον. Ίδιες τοποθεσίες υπάρχουν και στη Βουλγαρική Ροδόπη όπου ζουν εκατοντάδες χιλιάδες Πομάκοι. Παρόμοιες μαρτυρίες για τον αγώνα των Πομάκων εναντίον των Τούρκων και την άρνηση των Πομακισσών να πέσουν στα χέρια τους βρίσκουμε και σε παραδοσιακά πομακικά τραγούδια.      Οι ιστορικές αυτές παραδόσεις είναι βέβαια ίδιες με τον Χορό του Ζαλόγγου, όπου την περίοδο της Επανάστασης των Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών Τούρκων το 1821, οι γυναίκες από το Σούλι της Ηπείρου, ανέβηκαν στο ύψωμα του Ζαλόγγου και προτίμησαν να πέσουν στο γκρεμό μαζί με τα παιδιά τους, παρά να πέσουν στα χέρια των Τούρκων.