Ελληνο-Πομακικό Λεξικό on line

 

Τα online λεξικά της Ζαγάλισα καταγράφουν για πρώτη φορά την πομακική γλώσσα μέσα από τα χωριά του νομού Ροδόπης.

Το λεξικό θα εμπλουτίζεται σιγά σιγά με πομακικές λέξεις και από τους τρεις νομούς της ελληνικής Θράκης.

Επίσης, σε μεταγενέστερη φάση φιλοδοξούμε να καταγράψουμε όχι μόνο το βασικό λεξιλόγιο της πομακικής γλώσσας αλλά και τις τοπικές ιδιομορφίες, όπως αυτές παρουσιάζονται από χωριό σε χωριό.

Συντομογραφίες:

Ξάνθη (Ξ), Εχίνος (Εχ), περιοχή Μύκης (Μύ), περιοχή Σμίνθης (Σμ)

Ροδόπη (Ρ), Κύμη (Κύ)

_____________

Αριθμός λέξεων: 862

 

 

Α

Άβραστος/η/ο = σουρόβου/α/ου  (Ρ)

Αγαπάω = γκάλεμ  (Ρ), (Ξ) / μιλάομ (Μύ)

Αγάπη = γκάλενιε  (Ρ)

Αγαπημένος/η/ο = ουγκάλενου/α/ου  (Ρ)

Άγγιγμα = ουπίρανιε  (Ρ)

Αγγούρι = κράσταβίτσα  (Ρ)

Αγελάδα = κράβα  (Ρ)

Αγκάθι = πίσκαλ   (Ρ), (Ξ)

Αγκαλιά = ράντβανιε  (Ξ)

Αγκώνας = λαχτ (Ρ)

Αγοράζω = κουπόβαμ   (Ρ), (Ξ) / κουπόβομ (Μύ), κουπόομ (Μύ)

Αγοραστής = κουπουβάτς  (Ξ)

Αγόρι = μόμτσε  (Ρ),  κόπελε  (Ξ)

Άγρια φράουλα = πλάμενίτσα  (Ξ)

Άγριος = ντιβάκ  (Ξ)

Αγριόγατα = ντίβου κότε  (Ρ)

Αγριόκεδρος = φόϊνα  (Junipperus Communis) (Ρ)

Αγριογούρουνο = μπαΐρτσσκου σφίνε  (Ρ), ντίβου σφίνε  (Ξ)

Άγριος = στράσσνου  (Ρ) / ντίβου/α/ου  (Ρ)

Αγριοτριανταφυλλιά = σσίπκα  (Ξ)

Αδειάζω = ισίπβαμ  (Ρ), σίπβαμ  (Ρ)

Άδειασμα = ισίπβανιε  (Ρ), σίπβανιε  (Ρ)

Αδειασμένος = ισίπβανου  (μόνο αρσ.)  (Ρ)

Άδειος/α/ο = πράζαν. πράζνο  (Ξ), πράζνου/α/ου  (Ρ)

Αδελφή = σέστρα  (Ρ), (Ξ)

Αδελφός = μπρατ  (Ρ), (Ξ)

Αδύνατος/η/ο = μόρσσαφ, μόρσσαβα,μόρσσαβο (Μύ) / μόρσσεβου/α/ου  (Ρ)

Αέρας = βέτερ  (Ρ), (Ξ)

Αετός = ζεϊτσέρ  (Ξ)

Αθίγγανος = γιακούπτιν   (Ρ),  γιεγκούπτιν (Ξ)

Αιδοίο = πούτκα  (Ρ), (Ξ)

Αίμα = καρφ  (Ρ) /  (Ξ)

Ακολουθώ = σλέντεμ  (Ρ), (Ξ)

Ακουμπάω = απίρομ  (Ξ), ουπίραμ  (Ρ)

Ακουμπισμένος/η/ο = ουπρένου/α/ου  (Ρ)

Ακούω = τσούιεμ  (Ρ) / τζζούεμ  (Μύ)

Ακρίδα = σκάτλα  (Ρ) / σκάκαλ  (Ρ), (Ξ)

Ακροατής = σλουσιάτελ  (Ξ)

Αλατόνερο = πρέκαλ  (Ξ)  / πρέσουλ  (Ρ)

Αλέθω = μέλεμ  (Ρ), (Ξ) 

Αλεπού = λεσίτσα   (Ρ), (Ξ)

Αλέτρι = ουράλου  (Ρ)

Αλεύρι = μπράσνου  (Ρ), μπράσσνο  (Ξ)

Αλλάζω (για ρούχα) = προυμένεμ σα  (Ρ)

Άλογο = κον    (Ρ), (Ξ)

Άμμος = πέσεκ  (Ρ)

Αμπέλι = λοζένου  (Ξ)

Αν = αγά  (Ρ) /  αγκά  (Ξ), ακού  (Μύ)

Αναγνώστης = πεγιάτελ  (Ξ)

Ανακάτεμα = μπάρκανιε  (Ρ)

Ανακατεύω =   μπάρκαμ  (Ρ) / μπόρκομ  (Ξ)

Ανάλατο = μπέσαλνο  (Ξ) / μπέσουλνου  (Ρ)

Ανάποδος/η/ο = κρίβου/α/ου  (Ρ)

Αναστεναγμός = βαρίενε  (Ρ) / ούχκανιε  (Ρ)

Ανεβαίνω = ιζλίζαμ  (Ρ), ιζλίζομ (Μύ)  / κάτσαμ σα  (Ξ) κάτσεμ σα  (Ρ)

Ανέβασμα = ιζλίζανιε  (Ρ)

Ανοίγω = ατβάρεμ  (Ξ), ατφάρεμ (Μύ) / ουτφάρεμ  (Ρ)

Ανοικτός/ή/ό = ατφόρεν/α/ο  (Μύ)

Άνοιξη = πραλέτ  (Ξ)

Ανοιχτός = ατβόρεν  (Ξ) / ουτφόρενου  (Ρ) / ουτόρενου (Ρ) 

Αντιμιλάω = αντλάβομ  (Ξ)

Άντρας = τσσουλάκ  (Ρ) / τσσουλέκ (Ξ)

Άπλωμα = πουστίρανιε  (Ρ)

Απλώνω = πουστίραμ  (Ρ) / πρεστίρομ  (Ξ)

Από = ατ  (Μύ), (Σμ) / ουτ  (Ρ), (Ξ)

Απογαλακτισμός = ουτμπίβανιε  (Ρ)

Αποκοιμιέμαι = ζασπάβομ  (Ξ), (Ρ) / ζαντρέμαβομ  (Ξ)  /  ζαντρέβαμ (Ρ)

Αραιώνω = πλόντεμ   (Ρ), (Ξ)

Αράχνη = πάεκ   (Ρ), (Ξ)

Αργαλειός = σταν  (Ρ)

Αργώ = αργκίσαβομ  (Ξ) / ζαμπλιάβαμ σα  (Ρ), ζαμπλέομ  (Μύ)

Αρκούδα = μέτσσκα  (Ρ), (Ξ)

Άρμεγμα = ντουγιένιγιε  (Ρ), (Ξ)

Αρμέγω = ντόγιεμ  (Ρ), (Ξ)

Αρουραίος = παλ   (Ρ), παλχ  (Ξ)

Αρρώστια = μπόλνουιε  (Ρ)

Άρρωστος = μπόλνου  (Ρ)

Αρσενικό = μότσκου  (Ρ)

Αρχίζω = ζαφάτομ  (Ξ) / μπασλαντίσφαμ (Ρ)

Άσπρισμα = μπέλουγιε  (Ρ)

Άσπρος/η/ο = μπέλου/μπέλα/μπέλου  (Ρ)

Αστέρι = σβέζντα  (Ξ) / τσβέζντα  (Ρ)

Αστραπή = λάσσκασα  (Ξ) / λέσκασα  (Ρ)

Αυλόγυρος = ντβορ  (Ρ)

Αύριο = ούτρε  (Ρ)

Αυτά = αϊσές  (Ρ), ισέι  (Μύ)

Αυτες = αϊνές  (Ρ), ινέι  (Μύ)

Αυτή = αϊνάς  (Ρ), τιέ  (Μύ)

Αυτί = ούσσου  (Ρ)

Αυτό = αϊσί  (Ρ), τό(ι)  (Μύ)

Αυτοί = αϊνές  (Ρ), ισέζι (Μύ)

Αυτοκίνητο = ταμαφίλ  (Ξ)

Αυτός = αϊνί  (Ρ), ιζί  (Μύ), τόι  (Μύ)

Αφήνω = αστάβεμ  (Ξ) / ουστάεμ (Ρ)

Αφοδεύω = πίκαμ σα  (Ρ)

Αφόδευση = πικάνιε  (Ρ)

Αχλάδι = κρούσσα  (Ξ) / κρούσσε (Ρ), (Ξ) 

Αχλαδιά = κρούσσε  (Ξ)

Άχρηστος/η/ο  = παράτικου/α/ου (Ρ), λαϊνενίκ  (Ρ)

Άχυρο = σλάμα   (Ρ), (Ξ)

Αχυρώνας = σλαμάρνισα  (Ξ)

 

Β

Βάζω = κλάβαμ  (Ρ)

Βαθύς/ά/ύ = ντερίνου/α/ου  (Ρ), γκλιμπόκ/α/ο (Μύ)

Βάρος = τέσσκου  (Ρ)

Βατομουριά = καπίνα  (Ρ), (Ξ)

Βατόμουρο = καπίνκα  (Ξ), καπίνα  (Ρ)

Βάτραχος = ζζέμπα  (Ρ), (Ξ), κόρα ζζέμπα  (Εχ)

Βάφω = λέπεμ (Ξ), (Ρ) / μπάγκρεμ (Ξ), (Ρ)

Βγάζω = ιζβάνταμ  (Ρ)

Βελάζω (για αγελάδα) = ρέβαμ  (Ρ)

Βελάζω (για κατσίκα) = βρέσκαμ  (Ρ)

Βελάζω (για πρόβατο) = μπλέεμ  (Ρ)

Βελανίδι =  ζζέλακ (Ρ) / ζζόλεντ  (Ξ)

Βελανιδιά = γκάραμ   (Ξ)

Βέλασμα (για αγελάδα) = ρεβάνιε  (Ρ), βρέσκανιε  (για κατσίκα)  (Ρ), μπλέγιενιε  (για πρόβατο)  (Ρ)

Βελόνα = ίγκλα  (Ρ)

Βερίκοκο = πράσκα  (Ξ)

Βήχας = κάσλενιε  (Ρ)

Βήχω = κάσλεμ  (Ρ)

Βιάζομαι = μπάρτζαμ (Ρ) /  βιάζβαμ (Ξ)

Βιαστικός = μπαρτζαλίβου/α/ου (Ρ) / μπαρζάτ (Ξ)

Βιασύνη = μπάρτζανιε  (Ρ)

Βιβλίο = κινίγα  (Ξ)

Βίδρα = βίντρα  (Ξ)

Βιδώνω = ζαβόρτομ (Ξ) / ζαβίβαμ  (Ρ)

Βίλκα = βίλκα  (Ρ)

Βλέπω = βίντεμ  (Ρ), βίτβαμ   (Ρ)

Βλεφαρίδα = κλέπκα  (Ρ)

Βόδι = βολ  (Ρ), (Ξ)

Βοήθεια = πουμάγκανιε  (Ρ)

Βοηθώ = πουμάγκαμ  (Ρ)

Βόσκω =  πάσαμ  (Ρ) / πάσομ  (Ξ)

Βουβάλι = μπέβολίτσα  (Ξ)

Βουλώνω = ζαπούσσαβομ  (Ξ) / ζατφάρεμγκου (Ρ)

Βουνό = μπαρτσίνα  (Ξ)

Βούτυρο = μάσλο  (Ρ)

Βρασμένος/η/ο = βαρίενου/α/ου  (Ρ)

Βρεγμένος = νακβάσενου  (Ρ)

Βρίζω = απσόβομ  (Ξ) / πτσόβαμ  (Ρ)

Βρίσιμο = πτσόβανιε  (Ρ)

Βρίσκω = ναγούνταμ  (Ρ) / ναχόντεμ  (Ξ)

Βροντή = γκαρμί   (Ρ), (Ξ)

Βροχή = νταςς   (Ρ), (Ξ)

Βρύση = βρις  (Ξ)

Βρωμιά = Κάλ  (Μύ)

Βρώμικος/α/ο = ουκάλεν/α/ο  (Μύ)

Βρωμούσα = μπιλίβα μπαμπούλκα  (Ξ)

Βούτυρο = μάσλο  (Ρ)

Βύσσινο = βίσσνιτσα  (Ξ)

 

Γ

 

Γαϊδουράγκαθο = μαγάρεσι πίσκαλ  (Ξ)

Γαϊδούρι = μαγάρε   (Ρ), (Ξ)

Γάλα = πρέσνο  (Ρ), (Ξ)

Γάμος = σφάτμπα  (Ρ)

Γαμπρός = ζετ  (Ξ)

Γάτα = κότε  (Ρ)

Γαυγίζω = λάεμ  (Ρ), (Ξ)

Γδαρμένος/η/ο = ουντεράνου/α/ου  (Ρ)

Γδάρσιμο = ντεράνιε  (Ρ)

Γδέρνω = ντέραμ  (Ρ)

Γελάω = σμέμ σα  (Ρ)

Γέλιο = σσμενιέ  (Μύ), σμένιε  (Ρ)

Γεμάτος/η/ο = ναλιάνου/α/ου  (Ρ) / πόλνου  (Ρ)

Γεμίζω = πόλνεμ  (Ρ), (Ξ) /  ναλίβαμ (Ρ), ναλίβομ (Ξ)

Γέμισμα = ναλίβανιε (Ρ), πόλνενιε  (Ρ)

Γένια = μπράντα  (Ρ), (Ξ)

Γέννα = ράδανιε (Μύ)

Γεννάω = ράνταμ (Ρ) / ράντομ (Ξ), (Μύ)

Γεράνι (άγριο) = ζντράβετς  (Ρ)

Γέρος = σταρ (Ξ) στάρου/α/ου (Ρ)

Γιατί = ζασστό (Ρ) /  ζα κανά (Ρ) / ότνα (Ρ)

Γιος = σιν  (Ξ)

Γκλιέντανιε = κοίταγμα  (Ρ)

Γκρεμίζω = σαμπάρεμ  (Ρ), (Ξ)

Γκρέμισμα = σαμπάρενιε  (Ρ)

Γκρεμισμένος/η/ο = σαμπόρενου/α/ου  (Ρ)

Γκρίζο = σίβο (Ξ)  / σίβου (Ρ)

Γλυκό = σλάτκο  (Ρ), (Ξ)

Γλύφω = λίζζεμ  (Ρ), (Ξ)

Γλύψιμο = λίζζενιε  (Ρ)

Γνωρίζω = ζνάεμ  (Ρ)

Γνωριμία = σπουζνάβανιε  (Ξ)

Γόνατο = κουλένου  (Ρ) / κολένου  (Ξ)

Γουρούνι = σφίνε  (Ρ), σβίνε  (Ξ)

Γραμμένος = πουτπίσανου  (Ρ)

Γρατζουνάω = στόρζζομ (Ξ) /  ντράσκαμ (για άνθρωπο) (Ρ) / στόρτζζεμ (για πράγματα) (Ρ)

Γρατζούνισμα = ντράσκανιε (για άνθρωπο)  (Ρ) / στόρτζζενιε  (για πράγματα)  (Ρ)

Γράψιμο = πισάνιε  (Ξ)

Γυμνός/ή/ό = γκαρόπαλου/α/ου  (Ρ)

Γυρίνος = κάρκαπάντσε  (Εχ), κόπαντσε  (Ξ)

Γύφτισσα = γιαγκούπκα  (Ρ)

Γωνία = κρίβου  (Ρ)

 

Δ

Δαμασκηνιά = σλίβα  (Ξ), μπρούνκα  (Εχ)

Δαμάσκηνο = σλίβα  (Ξ), μπρούνκα  (Εχ)

Δάκτυλο = πορστ  (Ρ) / παρστ  (Ξ)

Δάκρυ = σάλτζα  (Ρ), (Ξ)

Δάσκαλος = ουτσίτελ  (Ξ)

Δέηση = μολίτβα  (Ξ)

Δεμένος/η/ο = βάρτζανου/α/ου  (Ρ)

Δεν = νι  (Ξ)

Δένω = βάρτζβαμ  (Ρ)

Δενδράκι = μλαντίκα  (Ρ)

Δένδρο = γκάραμ  (Ρ), (Ξ)

Δέσιμο = ζαβέζζανιε  (Μύ), βάρτζβανιε  (Ρ)

Δευτέρα = Πουνεντέλνικ  (Ξ)

Διαβάζω = πέγιεμ  (Ρ)

Δίκαιος//α/ο = πράβου/α/ου  (Ρ)

Δίκαιο = πράβιε  (Ξ)

Δικό μας = νάσσου  (Ρ)

Δικό μου = μόγιου  (Ρ)

Δικό σας = βάσσου  (Ρ)

Δικό σου = τφόγιου  (Ρ)

Δικό της = νέϊνου  (Ρ)

Δικό του = νέκβου  (Ρ)

Δικό τους = τένου  (Ρ)

Δίνη = βαρτίσα  (Ρ)

Δίνω = ντάβαμ  (Ρ)

Δισέγγονο = πρέβνουκ  (Ξ)

Δόντι = ζαπ  (Ρ), (Ξ)

Δουλειά = ράμποτα, ράπτα  (Ρ)

Δουλεύω = ράμποτεμ  (Ρ)

Δρεπάνι (για σιτάρι) = κόσσα  (Ρ)

Δρόμος = πατ  (Ρ), (Ξ)

Δροσιά = λάντνου  (Ρ)

Δυνατός/ή/ό = γιάκου/α/ου  (Ρ)

Δύο = τβε  (Ρ)

Δυσάρεστος/η/ο = γκρόζνου/α/ου  (Ρ)

 

Ε

Εγγονή = βνούτσκα  (Ξ)

Εγγόνι = βνουκ  (Ξ)

Έγκυος = γκέμπε ζζένα / ναλιάνα ζζένα  (Ρ)

Εγώ = για  (Ρ), γιε  (Μύ)

Εδώ = αϊτούς  (Ρ), (Ξ), ιτούι (Μύ)

Είμαι = σαμ  (Ρ)

Εκεί = αϊνάμ  (Ρ), ιτάμ  (Μύ)

Εκείνη = τιε  (Μύ)

Εκείνο = τό(ι)  Μύ)

Εκείνος = τόι  (Μύ)

Έκπληξη = νάνεντα  (Ξ)

Έλα = γιέλα  (Ρ)

Έλατο = μπόρκα  (Ξ)

Ελάφι = γιέλεν  (Ξ)

Ελιά = μασλίνα   (Ρ), (Ξ)  

Έλληνας = Ουρούμιν  (Ρ), (Ξ)

Εμείς = νε  (Ρ)

Ένα = ανό, αντίν  (Ρ)

Ενδιαφέρον = τσούντνο  (Ξ)

Έντερο = κορμίνα (Ξ)

Έντομο = μπαμπούλκα  (Ξ)

Έξυπνος = λεσίτσα  (Ρ)

Έξω = ουτβάν  (Ρ), (Ξ), αντβόν (Μύ), (Σμ), βάνκα  (Ξ)

Έξω (προς τα) = να βον  (Μύ), (Σμ)

Επάνω = αντγκόρε (Μύ), (Σμ), ουτγκόρε  (Ρ)

Επιστάτης = νατζιράτελ  (Ξ)

Έρχομαι = γίνταμ  (Ρ) / ίνταμ  (Ρ)  / ίντομ  (Ξ) /  νταχόντεμ (Ξ)

Ερώτηση = πόπετα (Ρ) / πόπιτάϊ (Ρ)

Εσείς = βε  (Ρ)

Εσύ = τι  (Ρ)

Ευχαριστίες = μπερεκετλίσβανιε (Ξ) (το πρώτο συνθετικό είναι αραβικό δάνειο)

 

Ζ

Ζαλίζομαι = ζασεμέβαμ σα  (Ρ)

Ζαλάδα = σφετ  (Μύ)

Ζαρκάδι = σάρνα (Ξ) / σόρνε  (Ρ)

Ζεμάτισμα = βασβαρίενου  (Ρ)

Ζέστη = γκουρέσστου / πετσέ / τόπλου  (Ρ), πεκ  (Μύ)

Ζεστός/ή/ό = τόπλοφ, τόπλοβα, τόπλοβο  (Μύ)

Ζευγάρωμα κατσικιών = πάρτσενιε  (Ξ), πόρτσενιε  (Ρ)

Ζευγάρωμα προβάτων = μάρλενιε  (Ρ), (Ξ)

Ζευγαρωμένος (για κατσίκι) = πριπόρτσενου/α/ου  (Ρ)

Ζητιανεύω (για φαγητό) = πρόσεμ  (Ρ)

Ζητιανιά (για φαγητό) = πρόσενιε  (Ρ)

Ζουμί = βαντίτσα (Μύ)

Ζύγισμα = τέγλενιε  (Ξ)

Ζυμάρι = τεστόν  (Μύ)

Ζω = ζζίεμ  (Μύ)

Ζωή = ζζιβάνιε  (Ρ), (Μύ)

Ζωντανός = ζζιφ  (Μύ)

Ζωύφιο = ζζιβίνα  (Ρ)

 

Η

Ή = για  (Ρ)

Ήλιος = σλόντσε   (Ρ), (Ξ) / σλάντσε  (Ξ)

Ημέρα = ντεν  (Ρ)

 

Θ

Θα = σστε  (Ρ), σσα (Μύ)

Θεία = ούϊκου  (Ρ)

Θείος = μίτζου (αδελφός του πατέρα) (Ξ) / ούϊκο (αδελφός μητέρας) (Ξ)

Θέλω = ίσταμ  (Ρ)

Θερίζω = κόσεμ  (Ρ)

Θερισμός = ζέτβα  (Ξ)

Θηλή = πάπκα  (Ξ)

Θηλυκό = ζζόντσκο (Ξ) /  ζζέντσκου (Ρ)

Θυμάμαι = πόμνεμ (Μύ), (Ρ)

Θυμάρι = βολενίτσα  (Ρ)

Θυμώνω =  σόρντεμ σα  (Ρ) / σόρντεμ σο  (Ξ)

 

Ι

Ιανουάριος = Γκουλεμίλ  (Ξ)

Ιδρώτας = ζνόϊ  (Ρ), (Ξ)

Ίσιος = πράβου/α/ου   (Ρ)

Ίσιο = πράβο (Ξ)

Ίσος = ράβνου  (Ρ)

Ιστός αράχνης = παεζζίνα (Ξ) / παζζετίνα (Ρ)

 

 

Κ

 

Καβαλάω = γιάχομ (Ξ)  / γιάχαμ (Ρ)

Κάδος για ετοιμασία αϊρανιού = μπουρίλου (Ρ), μπουρίλο  (Ξ)

Καθαρίζω = παντσσουσσάβομ  (Ξ) /  τσίστεμ (Ξ), (Ρ), σούτσσεμ  (Ρ)

Καθαρός/ή/ό = τσίστου/α/ου  (Ρ), αμίτ/α/ο  (Μύ)

Καθαριστής = τσιστάτς  (Ξ)

Καθισμένος/η/ο = σσόνατ/α/ο  (Μύ)

Κάθομαι = σέντεμ  (Ρ)

Και = ι  (Ρ), (Ξ)

Καινούριος = νοφ , ναβά, νόβο (Μύ) /  νόβου/α/ου (Ρ)

Καίω = γκόρεμ  (Ρ)

Κακό (δυσάρεστο) = γκρόζνο (Ρ)

Καλαμπόκι = αράπκα (Ρ) / πούκανίτσα (Ξ)

Καλό = χούμποβο, ούβο  (Ρ)

Καλοκαίρι = λιάτουτου  (Ρ)

Καλύβι = κουλίμπα  (Ρ)

Καμινάδα = μπατζζέ  (Ρ)

Καμμένος/η/ο = ιζγκουρένου/α/ου  (Ρ), ιζγουρέν/α/ο  (Μύ)

Κανένας = νι κόϊ  (Ρ)

Κάνω = πράβεμ   (Ρ), (Ξ)

Κάνω εμετό = μπόλβομ  (Ρ)

Καπνίζω = πάλεμ  (Ξ) /  πίεμ  (Ρ)

Καπνός = τούρμα  (Ρ)

Καρακάξα = καρακάσσκα  (Ρ)

Κάρβουνο = βάγκαλ  (Ρ)

Καρδάρα = καμπλίτσα  (Ρ)

Καρδιά = σόρτσε (Ρ), (Ξ)

Καρέκλα = σκέμλε  (Ξ), (Ρ)

Καρούμπαλο = βόργκα (Ξ) / βάργκα (Ρ)  /  τζούμπα (Ρ)

Καρπός κέδρου = φαϊνούσσκα  (Ρ)

Καρπούζι = μπουστάν  (Ρ)

Καρύδι = όραχ  (Ξ), όρεϊ  (Ρ)

Καρυδιά = όραχ  (Ξ)

Καρφί = σσάϊκα  (Ρ)

Καρφώνω = ζακοβάβομ  (Ξ) /  ζακοβάβαμ  (Ρ)

Καστανιά = κουστέν  (Ξ)

Καταλαβαίνω = σέταμ σα  (Ρ)

Κατεβάζω = σνίμομ  (Ξ) / σφάλεμ  (Ρ)

Κατεβαίνω = σσλίζαμ  (Ξ), (Ρ)

Κατέβασμα = σσλίζανιε  (Ρ)

Κατουρημένος/η/ο = ναπικάνου/α/ου  (Ρ)

Κατσαρίδα χωραφίσια  = τσσούρκαλ  (Ξ), γκαρμί ντέντου  (Εχ)

Κατσίκι = κόζα  (Ρ)

Κάτω =  αντόλ (Μύ), (Σμ)

Κάτω από = πουτ  (Ρ), (Ξ)

Κάτω (προς τα) = να ντολ  (Μύ), (Σμ)

Καυτός/ή/ό = παρλίφ, παρλία, παρλίο  (Μύ)

Καυτό = παρλίβο  (Ξ)

Κάψιμο = γκουρίενιε  (Ρ)

Κεράσι = τσιρέσσε  (Ρ), τσσουρέσσε  (Ξ)

Κερασιά = τσσουρέσσε  (Ξ)

Κέρατο = ροκ (πληθ. ρόκβε)  (Ρ)

Κερήθρα = πίτα  (Ρ)

Κεφάλι = γλάβα  (Ρ), γκλάβα  (Ξ)

Κίσσα = ντέργκα  (Ξ)

Κίτρινο = ζζόλτου  (Ρ)

Κλαδεύω = κάστρεμ (Ξ), (Ρ) /  σέτσεμ  (Ρ)

Κλαδί = βέϊκα  (Ρ)

Κλαίω = τσρίκαμ  (Ρ) / πλάτσεμ  (Ρ)

Κλανιά (χωρίς ήχο) = πουφνέ  (Ξ)

Κλανιά (με χαμηλό ήχο) = παρσνέ  (Ξ)

Κλανιά (με δυνατό ήχο) = παρντένιε  (Ξ)

Κλάνω = πάρντεμ  (Ρ)

Κλάψιμο = τσρίκανιε  (Ρ)

Κλαψούρισμα = πλάκανιε  (Ρ)

Κλέβω = ουκράδεμ  (Μύ)

Κλειδί = κλιουτς  (Ρ)

Κλειδώνω = ζακλούτσεομ  (Μύ), ζακλούτσεμ  (Ρ)

Κλείνω = ζατφόρεμ  (Μύ)

Κλειστός/ή/ό = ζατφόρεν/α/ο  (Μύ), ζατφόρενου/α/ου  (Ρ)

Κλέψιμο = ουκράδανιε  (Μύ)

Κλήμα = λόζα  (Ξ)

Κληματαριά = λοζνίτσα  (Ξ)

Κλώσσα = κρουβάτσσκα  (Ρ)

Κλωτσάω = τίπαμ  (Ρ)

Κλωτσιά = τεκμέτα  (Ρ)

Κόβω = σέτσσεμ / ρέζζεμ / ρίζαμ (Ρ), ρέζζομ  (Μύ)

Κοιλιά = κουρέμ (Ρ)

Κοιμάμαι = σπεμ  (Ρ)

Κοιμισμένος = ζασπάτ  (Ρ), (Ξ)

Κοιτάζω = γκλιένταμ  (Ρ)

Κόκκαλο = κόκαλ (Ρ)

Κόκκινος/η/ο  = τσσερβένου/α/ου (Ρ)

Κόκορας = πετέλ  (Ρ)

Κολλάω = ζαλέπεμ (Ξ)  / λέπεμ  (Ρ), (Ξ)

Κολοκύθα = τίκφα (στρογγυλή) και λιάλκα (μακρόστενη) (Ρ) /  τίκβα (Ξ) / φάκερντα (μεγάλη)  (Ρ)

Κομματιάζω = πάρτσεμ  (Ρ)

Κομμάτιασμα = παρτσένιε  (Ρ)

Κομματιασμένος = ναπαρτσίενου/α/ου  (Ρ)

Κόμπος = βόρτζελ   (Ρ)

Κοντά = μπλίζε  (Ρ), (Μύ), (Σμ), μπλίσκο  (Σμ) 

Κοντινός = μπλίζνου  (Ρ)

Κοντός =  κράπου/α/ου (Ρ), κροπ, κραπά, κρόπο  (Μύ)

Κοράκι = γκάρβεν  (Ξ)

Κόρη (οφθαλμού) = τσσουλέτσσκα  (Ξ)

Κοριτσάκι = μομίτσα / μομίνκα  (Ρ)

Κορίτσι = μόμα / ντεστερέ  (Ρ)

Κορυφή = βαρχ  (Ρ)

Κοσκινίζω = σέεμ  (Ρ)

Κοσκίνισμα = σέε  (Ρ)

Κότα = κοκόσσκα  (Ρ) / κόσσκα  (Ρ) /  κουκόσσκα (Ξ)

Κοτόπουλο = πολάτκα  (Ρ)

Κουβάρι = κλάμπου  (Ρ)

Κουβέντα = ντούμα  (Ρ), (Ξ)

Κούκος = κουκουβίτσκα  (Ξ)

Κουκουβάγια = κούκουβίτσσκα (Ρ) / ούλουβίτσα  (Ξ)

Κουκουβάγια (το μικρό πουλάκι) = ουλουβίτσκα  (Ξ)

Κουκούτσι = πάσσκα (πληθ.-ι) (Ρ)

Κουνάβι = κούνα  (Ξ)

Κούνια = λιούλκα (Ρ), λούλκα (Ρ), λούσσκα  (Ρ)

Κουνούπι = κόμαρ   (Ρ), (Ξ)

Κούρεμα = στρίγκανιε  (Ρ), (Ξ)

Κουρεμένος/η/ο = ουστρίγκανου/α/ου  (Ρ)

Κουρεύω = στρίτζεμ  (Ρ)

Κουτάλι = λαΐτσα  (Ρ)

Κουτσός = κούτσου  (Ρ), κουτς  (Ξ)

Κουτσουλιά = πίλτσισστου λάϊνου  (Ρ) 

Κουφός/ή/ό = γκλούχου/α/ου  (Ρ)

Κόψιμο = ρέζζανιε  (Ρ), (Μύ)

Κράνο = ντρεν (πλ. ντρένιε)  (Ρ)

Κρασί = βίνα (Ξ)  /  βίνο (Ρ)

Κρεμμύδι = λουκ (Ά.Θέρμες), (Μύ), (Ρ), λόκα (Εχ), λουτς (Ωραίον), λοούκα (Κοτύλη), βουκ (Μέδουσα)

Κρύβω = σκρίβαμ  (Ρ)

Κρυμμένος/η/ο = σκρίενου/α/ου  (Ρ)

Κρύο = μράζι, στουντένου  (Ρ), μραζ  (Μύ)

Κρύος/α/ο = στουντένο/α/ο  (Μύ)

Κρυώνω = μράζεμι  (Μύ)

Κυδώνι = ντούλε  (Ρ)

Κυριακή = Νεντέλε  (Ξ)

 

Λ

 

Λαγός = ζάϊτσε, ζάεκ  (Ρ)  

Λαιμός = σσίε  (Ξ)

Λάκκος = λότσκα  (Ρ)

Λάρυγγας = γκάρλου  (Ρ)

Λάσπη = καλ   (Ρ), (Ξ)

Λασπωμένος/η/ο = κάλενου/α/ου  (Ρ)

Λαφιάτης (είδος φιδιού) = σμοκ  (Ξ)

Λάχανο = λάνα  (Ρ)

Λεκάνη (σώματος) = κάλτσκα  (Ξ)

Λερωμένος/η/ο = ουκάλεν/α/ο  (Μύ)

Λερώνω = ουκάλεομ  (Μύ)

Λίγα = μάρβα  (Ρ)

Λίγο = μούρφκα  (Ρ)

Λιγνός =   μάρσσεβου  (Ρ), μάρσσεφ  (Ξ)

Λιωμένος/η/ο = στουπίγιενου/α/ου  (Ρ)

Λιώνω = τόπεμ  (Ρ)

Λιώσιμο = τουπένιε  (Ρ)

Λόγξυγκας = χαλτσανιε

Λούζομαι = κάπεμ σα  (Ρ)

Λουλούδι = κίτκα   (Ρ), (Ξ)

Λούσιμο = κάπανιε  (Ρ)

Λύκος = βάλεκ  (Ξ), (Ρ)

 

Μ

Μαγγανοπήγαδο = τοπάβιτσα  (Ξ)

Μαγειρεύω = βάρεμ  (Ρ)

Μάγειρας = γκουτφάρνικ  (Ρ)

Μαγείρεμα = βαρίγιενιε  (Ρ)

Μαγείρισσα = γκοτβάτσσκα  (Ρ)

Μάγουλο = λάνιτσα (Ρ)

Μάθηση = ουτσένιε  (Ξ)

Μακριά = ντελέτσσε  (Ρ), νταλέτσσε (Σμ), ντουλέτσσε (Μύ)

Μαλλιά = κουσάτα  (Ρ)

Μαργαρίτα = λαϊκούτσκα  (Ρ)

Μάρτιος = Μάρτα  (Ξ)

Μασάω = μλάσστεμ  (Ρ)

Μασχάλη = μίσνιτσα  (Ρ), (Ξ)

Μάτι = όκο  (πληθ. ουτσίτε) (Ρ)

Μαύρος/η/ο = τσσόρνου/α/ου  (Ρ)

Μαχαίρι = νοζζ  (Ρ)

Μεγάλος/η/ο = γκουλιάμου/α/ου  (Ρ)

Μεγάλη αδελφή = μπούλα  (Ξ), (Ρ)

Μεγάλος αδελφός = μπάτιου  (Ξ)

Μεθαύριο = ντρούγκετντεν  (Ρ)

Μέλι = μετ  (Ρ)

Μέλισσα = τσσέλα  (Ρ), πτσσέλα  (Ξ)

Μένω = ουστάνβαμ  (Ρ)

Μέσα = βάτρε  (Ρ), (Ξ), ουβότρε (Μύ), (Σμ)

Μέσα (προς τα) = να βότρε  (Μύ), (Σμ)

Μέση = κορστ  (Ρ)

Μεσημέρι = πλανίνα  (Ρ)

Μεταφέρω = νόσεμ  (Ρ), (Ξ)

Μέτωπο = τσσέλου (Ρ)

Μέχρι = ντουρί  (Ρ)

Μηλιά = γιάμπαλκα  (Ρ), (Ξ)

Μήλο = γιάμπαλκα  (Ρ), (Ξ) / γιάμπολκα  (Ξ)

Μήνας = μεσετσίνκα  (Ρ)

Μητέρα = μάϊκα  (Ρ), (Ξ), μάμκα  (Ξ)

Μητριά = μάσστεχα  (Ξ)

Μικρός/ή/ό = μούσσεκ, μούισσκα, μούσσκο  (Ρ)

Μοιράζω = ντέλεμ  (Ρ)

Μοιρολογώ = πριπέβαμ  (Ρ)

Μορφωμένος/η/ο = πένου/α/ου  (Ρ)

Μοσχάρι = γιούνετου  (Ρ), τέλε  (Ρ), (Ξ)

Μουδιασμένος/η/ο = ουστάρκνατου/α/ου  (Ρ)

Μουλάρι = σουπά  (Ρ)

Μουριά = τσερνίτσα  (Ξ)

Μουριά (άσπρη ή μαύρη)  = ντούντα (μπέλα / τσσόρνα)  (Ρ)

Μούρο = τσερνίτσα  (Ξ)

Μούχλα = φμούλενο  (Ρ)

Μπαστούνι = τουγιάγκα  (Ξ)

Μπλε = σίνου  (Ρ)

Μπορώ = μότζζεμ / μόζαμ (Ρ)

Μπροστά = ατπρέσς  (Μύ), (Σμ)

Μπροστά (προς τα) = ναπρέσς  (Μύ), νατπρέσς  (Σμ)

Μπούτι = ντεμπέλσα  (Ξ)

Μυαλό = ουμ  (Ρ)

Μύγα = μούχα  (Ρ)

Μυλόπετρα = ρόμελ  (Ρ)

Μύλος = βουντενίτσα  (Ξ), ουντενίτσα  (Ρ)

Μυλωνάς = βοντιντσιάρ  (Ξ)

Μύξα = σόπλε  (Ρ)

Μυρμήγκι = μράφκα  (Ξ), (Ρ)

Μυρμηγκοφωλιά = μραούλνικ  (Ρ)

Μυρωδιά = μερίσα  (Ρ)

Μύτη = νος    (Ρ)

Μωρό = ντέτε  (Ρ)

 

Ν

 

Να = ντα (δηλώνει σκοπό),  (Ρ), (Σμ)

Νεκροταφείο = γκρόμπιε  (Ρ)

Νέος-α-ο = μλάντου-α-ο  (Ρ)

Νερό = βόντα  (Ξ), (Ρ)

Νερόφιδο = βόντνα ζμίε  (Ξ), ρέκουφσκα ζμίε  (Ρ), ρέσκα σμίε (Ξ)

Νιαουρίζω = μέρκαμ  (Ρ)

Ντροπή = σραμ  (Ρ), στραμ  (Ξ)

Νύφη = νιβέστα  (Ξ)

Νύχι = νέϊτ  (Ρ)

Νύχτα = βέτσερ  (Ρ)

Νυχτερίδα = μάρσεβίτσα /  μαρσνίκ (Ξ)

 

Ξ

 

Ξαδέρφη = τέϊζι να μόμα  (Ρ)

Ξάδερφος = μπρατσέ / μπρατοφτσέ  (Ρ)

Ξαπλωμένος/η/ο = λέγνατ/α/ο  (Μύ)

Ξαπλώνω = λέγκαμ  (Ρ)

Ξένος/η = τσσουζ/ζντα  (Ρ)

Ξεφλουδίζω = μπέλεμ  (Ρ)

Ξεφλούδισμα = ομπέλενιε  (Ρ)

Ξινόμηλο = λιούτα γιάμπαλκα  (Ρ), κίσελίτσα  (Εχ)

Ξύλο = ντάρβου  (Ξ), (Ρ)

Ξύλο δέσης βοδιών στο αλέτρι = χομότ  (Ξ)

 

Ο

Οξιά = μπουκ  (Ξ)

Όλοι = βριτ  (Ρ)

Ομίχλη = μάγκλα (Ρ)

Όμορφος - η - ο = Κάματεν - τνα -τνου  (Ξ)

Ομφαλός = παπ  (Ξ)

Όνομα = ίμε  (Ρ)

Ονομάζομαι = κάσβαμ  (Ρ)

Οξύθυμος = γκρόζνο  (Ρ)

Όραση = βίντενιε  (Ρ)

Όταν = αγά  (Ρ)

Ουρά = όπασσκα  (Ρ)

Ουρλιάζει = βούγιε (για το λύκο: βαλκάτ βούγιε)  (Ρ)

Ούτε = νι  (Ξ)

Οχιά = νάπαρτκα  (Ρ) / νιπάρτκα  (Ξ)

 

Π

Πάγος = λετ  (Ρ)

Παγωμένος/η/ο = λέδοφ, λέδοβα, λέδοβο  (Μύ)

Παιδί = ντίτε / ντέτε  (Ρ)

Παίζω = ίγραμ  (Ρ)

Παίρνω = ζήμαμ  (Ρ)

Πάλι = πακ (Ξ)

Παλούκι = κολ (Ρ), (Ξ)

Πανηγύρι = παναγίρ  (Ξ)

Παντρεμένος = οζζένετου (Ρ)

Παπάς = ποπ  (Ξ)

Παππούς = ντέντου  (Ρ), ντέντο (Ξ),

Παράθυρο = βίντελνίτσα  (Ξ)

Παράπονο = ουπλάκβανιε  (Ρ)

Παροιμία = πουσλόβιτσα  (Ξ)

Πασάλειμμα = μάζενιε  (Ρ)

Πάσσαλος = κολ  (Ρ), (Ξ)

Πασχαλίτσα = καρά παπούσσκα  (Ξ)

Πατάτα = κουμπίρ  (Ρ)

Πατάω = στίπαμ  (Ρ)

Πατέρας = μπάϊκο  / μπούμπο

Πατούσα = ντίρκα (Ρ) / χοντίλο  (Ξ)

Πατριός = πο μπονμπάϊκο  (Ξ)

Πάτωμα = ζεμέτα  (Ρ), ζεμόσο (Μύ)

Παχνί = γιάσλα  (Ρ), (Ξ)

Πεθαίνω = ουμίρομσι  (Μύ)

Πεθαμένος = ουμρένο  (Ρ), ουμρέτ  (Μύ)

Πεθερά = μπάμπα  (Ρ), (Ξ)

Πεινασμένος/η/ο  = γκλάνου/α/ου  (Ρ)

Πεινάω = γκλάνουσαμ  (Ρ)

Πέμπτη = Τσατβάρτακ  (Ξ)

Πέντε = πετ

Πέος = κουρ  (Ρ), (Ξ)

Πεπόνι = ντουλέκ  (Ρ)

Πέρδικα = γιερέμπιτσα  (Ρ), γιάραμπίτσα  (Ξ)

Περνάω = ζαμίναμ  (Ρ)

Περπατάω = βάρβεμ  (Ρ)

Περπάτημα = βαρβένιε  (Ρ)

Πέρυσι = λανί  (Ρ)

Πεταλούδα  = περπελούδα  (Ρ), περπερούγα  (Ξ)

Πέτρα = κάμεν  (Ξ), (Ρ)

Πέτρα σκεπής = τίκλι  (Ρ)

Πεύκο = μπουρίκα  (Ξ)

Πέφτω = πάνταμ  (Ρ)

Πηγάδι = κουίγιε  (Ρ)

Πηγαίνω = πόνταμ / όντεμ  (Ρ)

Πηγή = ίζβουρ  (Ρ)

Πηδάω = ρίπκαμ  (Ρ)

Πήδημα = ρίπκανιε  (Ρ)

Πιάνω = φάταμ  (Ρ)

Πιθάρι = γκάρνε  (Ρ)

Πικρός/ή/ό = γκουρτσίβου/α/ου  (Ρ)

Πίνω = πίεμ  (Ρ)

Πιο πολύ = πομλόγκουτου  (Ρ)

Πιρούνι = βίλιτσκα  (Ρ)

Πίστη = βέρα  (Ξ)

Πίσω = ατζάτ  (Μύ), (Σμ)

Πίσω (προς τα) = (Μύ), (Σμ)

Πλάτη = γκαρπ  (Ρ), (Ξ)

Πλεγμένος/η/ο = ουπλέτενου/α/ου  (Ρ)

Πλέκω = πλέταμ  (Ρ)

Πλέξιμο = πλέτανιε  (Ρ)

Πληρωμένος/η/ο = πλατίενου/α/ου  (Ρ)

Ποδήλατο = βερεσπίτ  (Ρ), ερεσπίτ  (Κύ)

Πόδι = νόγα (Ρ)

Ποιος = κουτρί  (Ρ), (Ξ)

Ποιά = κόϊε  (Ρ), κουτρά  (Ξ)

Ποιό = τσούιε  (Ρ)

Ποιον (σε); ή σε ποια; = κόγκα;  

Ποιος = κόϊε  (Ρ)

Πολλαπλασιασμός = πλόντενιε  (Ρ), (Άν.Θ)

Πολύ = μλόγκου (για πράγματα) (Ρ) / έτσε ( για άνθρωπο) (Ρ) / γκάϊετ (Ρ)

Πονάω = μπουλί  (Ρ) 

Ποντικός = μίσσκα  (Ρ), (Ξ)

Πόρτα = βρατά  (Ρ)

Ποτίζω = βάντεμ  (Ρ)

Πότισμα = βάντενιε  (Ρ)

Που = καντέ  (Ρ)

Πουλάω = προυντάβαμ  (Ρ)

Πουλημένος/η/ο = προυντάντενου/α/ου  (Ρ)

Πουλί = πιλτς  (Ρ)

Πορτοκάλι = ποτροκάλ  (Ξ), καρταπάλε  (Εχ)

Πούπουλο = περεσσούνα  (Ρ)

Πράσινο = ζελένου  (Ρ)

Πρησμένος/η.ο = βαστέκανου/α/ου  (Ρ)

Προβατάκι = γιέγκνε  (Ρ)

Πρόβατο = όφτσα  (Ρ)

Προβιά = κόζζε  (Ρ)

Πρόβλημα = προμπλέμ  (Ρ)

Προλαβαίνω = ζαφτάσφαμ  (Ρ)

Προπάππος = τάτκου ντέντο  (Ξ)

Προσανατολισμένος = ουμπάρνατου  (Ρ)

Πρόσωπο = όμπρας (Ρ)

Προχθές = ζαφτσσέρεσσνικ  (Ρ)

Πρωτάρης = παρβάκ  (Ξ)

Πυροβολώ = πούκαμ (Ξ), (Ρ) /  πλούστεμ  (Ρ)

Πωλητής = προνταβάτς  (Ξ)

Πως; = κακ

 

Ρ

Ράβω = σσίεμ  (Ρ)

Ράφτης = σιβάτς  (Ξ)

Ρεύομαι = ουρίγκβαμ σα  (Ρ)

Ρέψιμο = ουρίγκβανιε  (Ρ)

Ρίχνω κάτω = μέταμ  (Ρ)

Ροδάκινο = πράσκα  (Ξ)

Ρόκα = φούρκα  (Ξ)

Ρουφάω = ουπίναμ  (Ρ)

Ρούφηγμα = ουπίνατιε  (Ρ)

Ρούχο = ντρίπα  (Ρ)

Ροχαλητό = γκαρντένιε  (Ρ)

Ροχαλίζω = γκάρντεμ  (Ρ)

Ρυάκι = παντίνκα (Ξ), παντίνα (Ρ)

Ρωτάω = πίταμ  (Ρ)

 

Σ

Σάββατο = Σάμπουτα  (Ξ)

Σαΐτα (είδος φιδιού) = στρελούμκα  (Ξ)

Σακάκι = σέτρα  (Ρ), (Ξ)

Σαλαμάνδρα = γκούσστελ  (Ρ), πασταρβάκ  (Ξ)

Σαλιγκάρι = πάλε πούλε  (Εχ), σάλμεν  (Ξ)

Σαν = μέσα  (Ρ)

Σανίδα = ντάσκα  (Ρ)

Σαπίζω = γκνίεμ  (Ρ)

Σάπισμα = γκνίενιε  (Ρ)

Σαπισμένος/η/ο = ιζγκνίετου/α/ου  (Ρ)

Σαύρα = γκούστερ  (Ξ)

Σβέρκο = σσίε  (Ρ)

Σβήνω = γκάσεμ  (Ρ)

Σβήσιμο = γκασίενε  (Ρ)

Σβησμένος/η/ο = ιζγκασίενου/α/ου  (Ρ)

Σβούρα = βαρτελέσσκα  (Ρ), τόκαλατσς  (Ρ) 

Σέρνω = σούρναμ  (Ρ)

Συρμένος/η/ο = σούρνατου/α/ου  (Ρ)

Σύρσιμο = σούρνανιε  (Ρ)

Σηκώνω = ζντίγαμ (Ρ) / βντίγαμ  (Ρ)

Σήμερα = νέσε  (Ρ)

Σίδερο = ζζέλεζο  (Ρ)

Σιτάρι = ζζίτου  (Ρ) / τσενίτσα  (Ρ) / πσινίτσα  (Ξ)

Σκαθάρι = μπιούζγκαλ  (Ξ)

Σκαντζόχοιρος = γιεςς  (Ρ)

Σκατό = λάϊνο (πλ. λάϊνα)  (Ρ)

Σκάω = πούκαμ   (Ρ)

Σκεπασμένος/η/ο = πουκρίενου/α/ου  (Ρ)

Σκεπή = τσετίετα  (Ρ)

Σκέφτομαι = τσσούντεμ σα  (Ρ), (Ξ)

Σηκώνομαι = στάνβαμ  (Ρ)

Σκιά = σένκα  (Ρ), (Ξ)

Σκίουρος = κατερίτσα  (Ρ), (Ξ)

Σκονισμένος/η/ο = ουπρασσίενου/α/ου  (Ρ), πρασσίφ/πρασσίβα  (Ρ), (Ξ)

Σκόνη = πρα  (Ρ)

Σκοτάδι = τέμνου  (Ρ)

Σκοτώνω = πριμάζβαμ  (Ρ)

Σκουλήκι = τσσόρφ (Ρ) / τσσάρφ  (Ξ)

Σκούπα = μέτλα  (Ρ)

Σκύλα = κούτσκα

Σκυλάκι = μουνίκ  (Ρ)

Σκύλος = κούτσε 

Σπανάκι = σπανάεκ  (Ρ)

Σπάω = σκάσιεμ (Ρ) /  κάρσσεμ (Ρ)

Σπέρμα = σέμε  (Ρ)

Σπίθα = ίσκρα  (Ρ)

Σπίτι = κάσστα  (Ρ) / βάτρε  (Ρ) / ντομ  (Ξ)

Σπλήνα = μπάμπκα  (Ξ)

Σπονδυλική στήλη = γκάρμπνικ  (Ξ)

Σπόρος = σέμε  (Ρ)

Σπουργίτι = αλάβου πιλτσίνκου  (Ρ)

Σπυρί = τσάτκα  (Ρ)

Σταγόνα = κάπκα  (Ξ), (Ρ)

Σταφύλι = γκρόζντιε  (Ρ)

Στάχτη = πέπαλ  (Ρ)

Στέλνω = προυβάνταμ  (Ρ)

Στεγνός/ή/ό = σούχου/α/ου  (Ρ)

Στήθος = μπίσκα  (Ρ)

Στόμα = ουστά  (Ρ)

Στομάχι = ταρμπούχ  (Ξ)

Στον, στη, στο = να  (δηλώνει κίνηση), (Ρ), (Σμ), φαφ  (δηλώνει τόπο), (Σμ)

Συγγενής = βάτρεσνου  (Ρ)

Συγγνώμη = πριστίπανιε, πριστάβανιε  (Ξ)

Συγχωρώ = πριστίπαμ  (Ξ)

Συκιά = σμόκβα (Ρ) / σμόκοβα (Ξ)

Συκώτι = ντρεπ  (Ξ)

Συνάντηση = πόσρεσκα  (Ρ), (Ξ)

Σύννεφο = όμπλακ  (Ρ)

Συνουσία = πόρτσσενιε  (Ρ)

Συνουσιάζομαι = πόρτσσεμ  (Ρ)

Σφαγμένος = ζακλάνου/α/ου  (Ρ)

Σφάζω = κλεμ  (Ρ)

Σφάξιμο = κλάνιε  (Ρ), (Άν.Θ)

Σφήκα = βόσα  (Ρ), όσα  (Ξ), στάρσσελε  (Εχ)

Σφυρίζω = σφιούρεμ  (Ρ)

Σφυρίχτρα = σφιούρκα  (Ρ)

Σχοινί = βάτζζε  (Ρ)

 

Τ

 

Ταύρος = μπικ  (Ρ)

Τάφος = γκροπ  (Ρ), (Ξ)

Ταψί για ψήσιμο ψωμιού = πόνιτσα  (Ρ)

Τέσσερα = τσσέτρι

Τετάρτη = Σρέντα  (Ξ)

Τζιτζίκι = κρετς  (Ξ), πατ πάτι  (Εχ), κρέτσελ  (Ρ), πέτσε ντέτε  (Ρ)

Τι; = κανά 

Τορβάς (τροφής αλόγου) = ζουμπίλνισα

Τούρκος = Τούρτσιν  (Ρ), (Ξ)

Τράγος = κοζέλ  (Ρ)

Τραγουδάω = πέγιεμ  (Ρ)

Τρελός/ή/ό = λούντου/α/ου  (Ρ)

Τρέμω = τρέμεμσο  (Μύ)

Τρέξιμο = φίρκανιε  (Μύ)

Τρέχω = μπέγκαμ  (Ρ), φίρκομ  (Μύ)

Τρία = τρι  (Ρ)

Τριαντάφυλλο = τεντράφελ  (Ξ) / τριαντάφελ  (Ρ)

Τρίβω = τρίεμ  (Ρ)

Τρίτη = Τόρνικ  (Ξ)

Τριφύλι = τριφίλ  (Ξ)

Τρίχα = κόσαμ  (Ρ)

Τρομάζω = ουπλάσσασο  (Μύ)

Τροφή (αλόγου, γαϊδαριού, μουλαριού) = ζοπ  (Ξ)

Τρύπα = ντούπκα  (Ρ)

Τρώω = γιαμ / γίνταμ λιαπ  (Ρ)

Τσάπα = κουπάτςς  (Ρ)

Τσίμπλα = γκνόϊ  (Ρ), γκούρελιε  (Ξ)

Τσιρίζω = τσιρίκομ  (Σμ)

Τσοπάνος = οφτσσάρ  (Ρ)

Τυρί = σίρενιε  (Ρ), (Ξ)

Τυροποιΐα = πουτσίρενιε  (Ρ)

Τυφλός = σλεπ  (Ξ)

Τυφλόφιδο = γκλάντουχ  (Ξ)

Τώρα = σε  (Ρ)

 

Υ

Υγεία = ζντράβιε  (Ρ), (Ξ)

Υγρασία = τσσι  (Ρ)

Υιοθετημένη κόρη = πο ντασστερένα  (Ξ)

Υιοθετημένος γιος = πο σινενίκ  (Ξ)

Υνί = πάλεσνικ  (Ξ)

Ύπνος = σοόν  (Ρ)

Ύστερα = σέτνε  (Ρ)

 

Φ

 

Φαγητό = γιέντενιε  (Ρ)

Φάσα = γκόλουπ  (Ξ)  / γκούρλουπ  (Ρ)

Φασολάκι (πράσινο) = καπίτσα  (Ρ)

Φασόλια = μπιούγκριτζε  (Ρ), μπομπ  (Ξ), μπουρτζζέ  (Εχ)

Φεβρουάριος = Μαλκίλ  (Ξ)

Φεγγάρι = μεσετσίνκα  (Ξ), (Ρ)

Φέρνω = ντουνίσαμ  (Ρ)

Φεύγω = μπέγκαμ  (Ρ)

Φίδι = ζμίε  (Ρ) / σμοκ  (Ξ), (Ρ)

Φιλάω = λιούμπεμ  (Ρ)

Φίλημα = λιούμπενιε  (Ρ)

Φίλος = πριγιάτελ  (Ξ)

Φλαμουριά = λίπα  (Ρ)

Φλέβα = ζζίλκα (Ρ)

Φλόγα = πλάμεν  (Ρ)

Φλογέρα = πιστέλκα  (Ξ)

Φλούδα = κόρα  (Ρ)

Φοβάμαι = στράμαγιε  (Ρ), στράχμοε (Μύ)

Φόβος = στράχ  (Μύ)

Φοράω = νάντενεμ  (Ρ)

Φορτώνω = ναλίβαμ  (Ρ), τουβάρεμ  (Ρ)

Φουντούκι = λέσνικ  (Ξ), (Ρ)

Φουντουκιά = λέσκοβίτσα  (Ξ), λέσσκα  (Ξ), (Ρ)

Φράουλα = ζούνιτσα  (Ρ), ζουνενίτσα  (Ξ)

Φρύδι = βέζγκα  (Ρ)

Φταρνίζομαι = κίχαμ  (Ρ)

Φτάρνισμα = κίχα  (Ρ)

Φτέρη = πάπρατ  (Ρ), πάπρετ  (Ξ)

Φτερό = κρίλου  (Ρ)

Φτυάρι = λουπάτα  (Ρ)

Φτυάρι μικρό = λουπάτκα  (Ρ)

Φυλάω = τσσούβαμ  (Ρ)

Φύλλο (δένδρου) = λίστου (πληθ. λίστιε)  (Ρ)

Φύλλο (πίτας) = κόρι  (Ρ)

Φυσάω = ντούφαμ  (Ρ)

Φύσημα = ντουφανιε  (Ρ)

Φύτεμα = σαντιένιε  (Ρ)

Φυτεύω = σάντεμ  (Ρ)

Φώναγμα = ρούκανιε  (Ρ)

Φωνάζω = ρούκαμ  (Ρ)

Φωλιά = γιουβίτσκα  (Ρ) 

Φως = σφέτλου  (Ρ)

Φωτιά = κόγκαν  (Ρ)

 

Χ

Χάϊδεμα = μίλβανιε  (Ξ), μίλανιε (Μύ)

Χαϊδεύω = μίλοομτο  (Μύ)

Χαμηλά = νίστσε  (Ξ)

Χαμηλό = νίσκο  (Ξ)

Χαμόγελο = πουτσμίβανιε  (Ρ)

Χείλος = μπόρνα (πληθ. μπόρνιτε)  (Ρ)

Χαλάζι = γκραντούσσκα  (Ρ), λάπαβίτσα  (Ξ)

Χαμένος / η = πουγουπέντ / πουγουπένκα  (Ξ)

Χέζω = σέραμ  (Ρ)

Χελιδόνι = λέστουβίτσκα  (Ρ)

Χελώνα = ζζόλβα  (Ρ)

Χέρι = ράκα  (Ρ)

Χεσμένος/η = πουσεράνου/α, λαϊνάνου/α  (Ρ)

Χήρα = ντουβίτσα  (Ρ), (Ξ)

Χήρος = ντοβέτς  (Ξ)

Χθες = φτσσιέρα  (Ρ)

Χιόνι = σνεκ  (Ξ), (Ρ)

Χτίζω = γκράντεμ  (Ρ)

Χτίσιμο = γκραντίενιε  (Ρ)

Χοντρός/ή = ντεμπέλου/.. (Ρ) /  νταμπέλ, νταμπέλα (Μύ)

Χορεύω = ίγραμ  (Ρ)

Χρονιά = γκοντίνα  (Ρ)

Χρόνος = βρέμε  (Ξ)

Χτένα = γκρέμπεν  (Ρ), γρέμπεν (Μύ)

Χτυπάω = τσσούκαμ  (Ξ), (Ρ), ουδρίομ  (Μύ)

Χτυπάω το νταούλι = τούμκαμ  (Ρ)

Χτύπημα νταουλιού  = τούμκανιε  (Ρ)

Χτυπημένος/η/ο = ουδρίτ/α/ο  (Μύ)

Χώμα = παρς  (Ρ), πορς  (Ρ), (Μύ)

Χωράφι = νίβα  (Ρ) / πίβα  (Ρ)

Χωρικός = σελενίν  (Ξ)

Χωριό = σέλου  (Ρ)

Χωρίς = πρες  (Ρ), πριζ, μπεζ  (Ξ)

Χωρίς κοιλιά = πρεσκουρέμ (Ρ)

 

Ψ

 

Ψάρι = ρίμπα  (Ρ)

Ψαράς = ριμπάρ  (Ξ)

Ψείρα = βόσσκα  (Ρ)

Ψειριάρης/α = βασσίφ/βασσίβα  (Ρ), (Ξ)

Ψεύδομαι = λάζζεμ  (Ρ)

Ψεύτης = λαζνίκ  (Ξ)

Ψηλά = βισότσε  (Ρ)

Ψηλός/ή/ό = βισόκ/α/όκ  (Μύ)

Ψηλός = γκλιακ  (Ξ) /  ντλέγκου  (Ρ)

Ψυχή = ντούσσε  (Ρ)

Ψωμί = χλεπ  (Ρ)

 

Ω

Ώμος = ράμου  (Ρ)

Ωμός/ή/ό = σουρόβου/α/ου  (Ρ)

 

__________________

Αριθμός λέξεων : 862

 

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική του πρωτότυπου λεξικογραφικού υλικού του παρόντος web site με οποιονδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της Ζαγαλισα. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.