Μία ιστορική δήλωση (2.9.2002) του πρώην υπουργού Παιδείας της Τουρκίας, Necdet Tekin, παρουσιάζουμε στο παρόν φύλλο της Ζαγάλισα. Μία δήλωση που δεν είναι τυχαία, αφού το τουρκικό κράτος κατά καιρούς μέσω των επίσημων οργανισμών του, των τουρκικών εφημερίδων και του ίδιου του πρωθυπουργού, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έχει αναγνωρίσει τους Πομάκους ως ξεχωριστή εθνότητα που ζει στην Τουρκία.
Καθόλου τυχαίες δεν είναι και οι διαδηλώσεις Πομάκων μέσα στην ίδια την Κωνσταντινούπολη, αλλά και σε χωριά και κωμοπόλεις όπου ζουν, για την αναγνώριση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους και της εθνοτικής τους ιδιαιτερότητας. Αλλά και οι σύλλογοι που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια μέσα στην Τουρκία, οι εκδηλώσεις και τα στέκια παρουσίασης του πομακικού πολιτισμού, είναι ένα ακόμη τολμηρό βήμα. Μεγάλος εκφραστής της πομακικής ταυτότητας μέσα στην Τουρκία, είναι και ο φίλος και συνεργάτης της Ζαγάλισα κ. Ιμπραχήμ Κενάρ, μαχητικά άρθρα του οποίου φιλοξενούμε κατά καιρούς.
Η αναγνώριση των δικαιωμάτων των Πομάκων έρχεται σαν αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Ο εκδημοκρατισμός της Τουρκίας, η σταδιακή πτώση του κεμαλισμού, το κουρδικό κίνημα, η σύνδεση με την ευρωπαϊκή οικογένεια κτλ, είναι παράγοντες που ωθούν το τουρκικό κράτος να παραχωρήσει δικαιώματα στις μειονότητές του. Έτσι, το 2002 το επίσημο κράτος θέλησε να κάνει ένα ακόμη βήμα προτείνοντας δημοσίως και από επίσημα χείλη, τη διδασκαλία μειονοτικών γλωσσών στα τουρκικά σχολεία. Στο επίκεντρο βρέθηκαν τα κουρδικά λόγω της δυναμικής του κουρδικού κινήματος. Αλλά, παράλληλα, ο τότε υπουργός Παιδείας είχε δηλώσει πως πρόθεση της κυβέρνησης ήταν να διδαχθούν και τα Πομακικά, τα Λαζικά και τα Τσερκέζικα, εφόσον διατυπωθούν σχετικά αιτήματα από τις ίδιες τις μειονότητες:
«MEB Necdet Tekin’e göre kurslar Kürtçe ile sınırlı değil; talep olursa Pomakça, Lazca, Çerkezçe için de benzer kurslar açılabilecek».
Ήταν μία κίνηση που ερχόταν σε αντίθεση με την ισχυρή κεμαλική λογική της Τουρκίας και για αυτό τελικά δεν προχώρησε. Αλλά στο διάστημα που έχει ακολουθήσει, με τις επανειλημμένες δηλώσεις των Τούρκων επισήμων για την ύπαρξη διαφορετικών εθνοτήτων μέσα στην Τουρκία, τη δημιουργία τηλεοπτικού σταθμού με αποκλειστικά κουρδόφωνο πρόγραμμα και τις δηλώσεις των ίδιων των μελών των μειονοτήτων για τα ανθρώπινα δικαιώματά τους, είναι βέβαιο, πως δεν θα αργήσει η διδασκαλία των πομακικών μέσα στην Τουρκία.
Η Ελλάδα είναι φυσικά ουραγός των εξελίξεων αυτών, αφού τα ελληνικά κόμματα κρέμονται από τα χείλη των βουλευτών Χατζηοσμάν (ΠΑΣΟΚ) ή του Χατζηγιουσούφ και Ζεϊμπέκ (ΣΥΡΙΖΑ) και των λίγων χιλιάδων κομματικών ψήφων τους, που κρίνονται πιο σημαντικοί από το συμφέρον της πατρίδας!
Ό,τι κι αν γίνει , στο τέλος, η μάχη για την πομακική γλώσσα θα κερδηθεί!
Τεύχος 64, Δεκέμβριος 2012 - Ιανουάριος 2013